fbpx
Skip to main content

Λογιστικός Σύλλογος Αθηνών - LSA.gr

Η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών και τα μερίσματα ΑΕ

Σύμφωνα με το άρθρο 39, παρ. 2 του ασφαλιστικού νόμου (Ν 4387/2016), η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών είναι το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση δραστηριότητας, κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Κατά ρητή διατύπωση στον νόμο, αλλά και στις μέχρι τώρα εκδοθείσες Εγκυκλίους, για τον προσδιορισμό του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος ακολουθούνται οι κανόνες του ΚΦΕ (Ν 4172/2013) και για τον σχηματισμό του λαμβάνονται υπόψη εισοδήματα από δραστηριότητες ή ιδιότητες, για τις οποίες προβλέπεται η υποχρέωση ασφάλισης. Συνεπώς, δεν σχετίζεται ο τρόπος με τον οποίο αμείβεται το φυσικό πρόσωπο / δυνάμει ασφαλισμένος πολίτης, δηλαδή αν είναι η έκδοση τιμολογίου ή τίτλου κτήσης, αλλά ευθέως συνδέεται, αφενός μεν με την δραστηριότητα από την οποία προέρχεται η αμοιβή του, αφετέρου δε με την ιδιότητα, με την οποία αποκτά την αμοιβή αυτή.

Κοντολογίς, ως ασφαλιστέο εισόδημα, χαρακτηρίζεται η αμοιβή από την εργασία του υπό ασφάλιση προσώπου, σε συνδυασμό όμως και με την ιδιότητά του.

Συνεπώς, δεν συνιστά ασφαλιστέο εισόδημα κάθε είδους έσοδο, πρόσοδος ή απόδοση τοποθετημένου επενδυτικού κεφαλαίου. Η «αμοιβή» μιας επένδυσης, δηλαδή το κέρδος που αποκομίζει κάποιος από την τοποθέτηση κεφαλαίου, δεν είναι δυνατόν, σε καμιά περίπτωση, να συνιστά αμοιβή εργασίας ή δραστηριότητας.

Στην πρόσφατη Εγκύκλιο ΕΦΚΑ 87160/20.1.2017 του υπουργείου Εργασίας, επιχειρείται μια κωδικοποίηση των πηγών προέλευσης των εισοδημάτων που εισφοροδοτούνται  και αντιστοιχούν σε ασφαλιστέες δραστηριότητες ή ιδιότητες. Σημειώνεται ότι για κάθε πηγή λαμβάνεται το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα[1].

Η κωδικοποίηση αυτή έχει ως εξής:

    Επιχειρηματική δραστηριότητα
    Παροχή υπηρεσιών
    Μέλη εταιρειών
    Διαχειριστής ΙΚΕ
    Μονοπρόσωπη ΙΚΕ
    Μερίσματα ΑΕ
    Αγροτική δραστηριότητα
    Μισθωτές υπηρεσίες
    Αμοιβές μελών ΔΣ

Δεν αρκούσε μάλιστα αυτή η αυθαίρετη κατηγοριοποίηση, αλλά ο συντάκτης της Εγκυκλίου επιχειρεί την περαιτέρω ομαδοποίηση των κατηγοριών, ως προς την προέλευση και τον τύπο των εισοδημάτων. Έτσι, από 1 – 6, έχουμε την Ομάδα «Επιχειρηματική δραστηριότητα», η Ομάδα 7 είναι μόνη της και οι δύο τελευταίες 8 και 9, εντάσσονται στην Ομάδα «Μισθωτές υπηρεσίες».

Υπό την έννοια αυτή, τα μερίσματα ΑΕ ανήκουν στην κατηγορία «Επιχειρηματική δραστηριότητα» και περαιτέρω συνιστούν ασφαλιστέο εισόδημα!

Τι να πρωτοθαυμάσει κάποιος; Την κατηγοριοποίηση ή την ουσία και τον σκοπό της;

Μάλιστα, έσπευσαν ορισμένοι, με διάφορα δημοσιεύματα, να ερμηνεύσουν αυτή την αναφορά στα μερίσματα ΑΕ ότι πράγματι ξεκαθαρίστηκε το θέμα και η μορφή αυτή του εισοδήματος είναι τελικά, βάση για υπολογισμό εισφορών.

Εντάξει λοιπόν, έτσι απλά, ας υπολογίζονται εισφορές και επί του εισοδήματος των μισθωμάτων, αλλά και επί των τόκων καταθέσεων! Χρειαζόμαστε έσοδα για το ασφαλιστικό σύστημα και ισοπεδώνουμε τα πάντα. Όλα είναι ασφαλιστέο εισόδημα...

Αλλά, ας δούμε τις παραπάνω κατηγορίες ξεχωριστά:

Η πρώτη και η δεύτερη είναι αυτό που λέμε «αυτοαπασχολούμενοι». Ατομικές επιχειρήσεις, καθώς και ελεύθεροι επαγγελματίες (του άρθρου 48 του προηγούμενου ΚΦΕ, όπως έχει μείνει ο όρος αυτός). Δεν διευκρινίζεται αν εδώ εντάσσονται και όσοι έχουν έναν ή το πολύ δύο «εργοδότες», οπότε υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση για αυτούς (δηλαδή επιμερίζονται οι εισφορές τους και στον εργοδότη, ενώ θα υποβάλλεται ΑΠΔ για αυτές τις περιπτώσεις κ.λπ.). Αν υποθέσουμε ότι δεν εντάσσονται εδώ, αλλά είναι στην 8η κατηγορία «μισθωτές υπηρεσίες», δεν είναι τόσο σωστό, αφού κάποιος που παρέχει υπηρεσίες σε έναν ή το πολύ σε δύο εργοδότες, δεν αποκλείεται κάποια στιγμή να «αποκτήσει» και τρίτο, τέταρτο κ.λπ., οπότε εξέρχεται του συστήματος επιμερισμού των εισφορών.

Μια άλλη «αδικία» που διαπιστώνεται εδώ, είναι ότι αυτός που παρέχει υπηρεσίες σε έναν ή το πολύ σε δύο εργοδότες, υπολογίζει τις εισφορές του επί της τρέχουσας (μικτής) αμοιβής του και όχι επί του φορολογητέου εισοδήματος του προηγούμενου έτους. Αυτό γιατί, ο νόμος παραπέμπει ευθέως για αυτούς τους απασχολούμενους, στο άρθρο 38, το οποίο αφορά τις εισφορές των μισθωτών.  Ο υπολογισμός των εισφορών επί του εισοδήματος του προηγούμενου φορολογικού έτους, όπως έχουμε επισημάνει σε προηγούμενα σημειώματα, ενέχει τον κίνδυνο να μην είναι σε θέση ο ασφαλισμένος να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του κατά το τρέχον έτος, λόγω διαφορετικής εξέλιξης του μεγέθους των εργασιών του. Ανεξαρτήτως του γεγονότος αυτού, δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί τι θα γίνεται σε περιπτώσεις που η Φορολογική Διοίκηση, μετά από έλεγχο, αναπροσδιορίζει το φορολογητέο εισόδημα του ασφαλισμένου (ίσως μετά από τρία, τέσσερα ή πέντε χρόνια), οπότε διαφοροποιείται η βάση υπολογισμού (;).

Η τρίτη κατηγορία αφορά τα μέλη των προσωπικών εταιρειών. Από την διατύπωση στον νόμο προκύπτει ότι εδώ εντάσσονται και οι εταίροι ΕΠΕ[2], εκτός από ΟΕ / ΕΕ κ.λπ.. Ωστόσο, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε στους αρμοδίους του υπουργείου Εργασίας ότι η ΕΠΕ δεν είναι αμιγώς προσωπική εταιρεία, αλλά διακρίνεται και για το κεφαλαιουχικό της στοιχείο. Αυτός είναι ο λόγος που αντιμετωπίζεται διαφορετικά στο Εμπορικό Δίκαιο. Στην προσωπική εταιρεία[3] οι ομόρρυθμοι εταίροι σαφώς εργάζονται για την ευόδωση του σκοπού της εταιρείας, οπότε εκτιμάται ότι τα επιτευχθέντα κέρδη επιμερίζονται σε αυτούς, ασχέτως αν παρακρατείται μέρος αυτών, με απόφασή τους, ως αποθεματικό, ή ενδεχομένως αποφασίζεται η μη διανομή τους.

Στην τέταρτη και πέμπτη κατηγορία, δεν έχουμε να παρατηρήσουμε κάτι, δεδομένου ότι ο διαχειριστής ΙΚΕ (στην μονοπρόσωπη, ενδεχομένως, ταυτίζεται ο ρόλος), είχε υποχρέωση ασφάλισης και με το προηγούμενο ασφαλιστικό καθεστώς. Ωστόσο, προκύπτει το επιχείρημα, το οποίο επικαλούμαστε και στην ΑΕ, ότι επειδή είναι κεφαλαιουχική εταιρεία, δεν αναφέρεται στον νόμο ως ασφαλιστέο εισόδημα, τα κέρδη που διανέμονται προς τους εταίρους, πράγμα το οποίο πρέπει να ισχύει για όλες τις κεφαλαιουχικές εταιρείες.

Για τις λοιπές κατηγορίες (Αγροτική δραστηριότητα, Μισθωτές υπηρεσίες, Αμοιβές μελών ΔΣ), δεν απαιτείται ιδιαίτερη αναφορά.

Κατά την άποψή μου, υπήρξε ατυχής διατύπωση από τον συντάξαντα το κείμενο της Εγκυκλίου που σχολιάζουμε, στην κατηγορία «μερίσματα ΑΕ».

Κατά πάσα πιθανότητα, η αναφορά γίνεται σε διανομή κερδών της ΑΕ, με την μορφή αμοιβών είτε στο προσωπικό, είτε σε μέλη του ΔΣ, ασχέτως αν είναι μέτοχοι ή όχι. Δεν είναι δυνατόν να δοθεί άλλη εξήγηση.

Απομένει όμως, ως υποχρέωση των αρμοδίων, να δοθούν σχετικές διευκρινίσεις.

Νίκος Σγουρινάκης

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

[1] Κατά το προηγούμενο ασφαλιστικό καθεστώς, με εξαίρεση τους μισθωτούς για τους οποίους υπήρχε συγκεκριμένη ασφαλιστέα βάση (μικτές αποδοχές), και εξακολουθεί να ισχύει το ίδιο και τώρα με τον Ν 4387/2016, το φυσικό πρόσωπο αναλόγως με την ιδιότητά του ως αυτοαπασχολούμενου, καθοριζόταν και η ασφαλιστική του κλάση. Ο υπολογισμός των εισφορών γινόταν με τεκμαρτό τρόπο.

[2] Η λέξη «ΕΠΕ» δεν αναφέρεται πουθενά στον νόμο. Η διάταξη έχει ως εξής: «Τα μέλη ή μέτοχοι Οργανισμών, Κοινοπραξιών ή κάθε μορφής Εταιρειών, πλην των Ανωνύμων και των Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών, των οποίων ο σκοπός συνιστά δραστηριότητα, για την οποία τα ασκούντα αυτή πρόσωπα υπάγονταν στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. (επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα)».

[3] Επίσης προκύπτει ζήτημα και για τον ετερόρρυθμο εταίρο, ό οποίος στην ουσία είναι κεφαλαιούχος και δεν επιφορτίζεται με εταιρική εργασία.


Πηγή: epixeirisi.gr

Τα cookies μας διευκολύνουν να σας παρέχουμε τις υπηρεσίες μας. Με τη χρήση των υπηρεσιών μας επιτρέπετε να χρησιμοποιούμε cookies.