Εκπρόθεσμες δηλώσεις: Ο εμπαιγμός συνεχίζεται

Σε ένα ευνομούμενο κράτος, η πολιτεία μέσω της νομοθετικής εξουσίας θεσπίζει νόμους με απώτερο στόχο την εύρυθμη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού.

Οι νόμοι αυτοί, εφόσον ζούμε σε ένα κράτος δικαίου, μετά την ψήφισή τους πρέπει να τηρούνται τόσο από τους πολίτες όσο και από την ίδια την πολιτεία που τους καθιέρωσε.

Στη χώρα μας όπως είναι γνωστό τοις πάσι ισχύουν διάφορα παράδοξα τα οποία αν κάποιος έμπαινε στη διαδικασία να τα καταγράψει, τότε θα δημιουργούσε μιας πρώτης τάξεως «εγκυκλοπαίδεια» με πολλούς τόμους. Ένα από αυτά είναι ότι, το κράτος απαιτεί από τους πολίτες να τηρούν τους νόμους που θεσπίζει, όμως το ίδιο δεν δείχνει την ίδια διάθεση συμμόρφωσης σ΄ αυτούς και παραμένει μονίμως στο απυρόβλητο ή αναγκάζει τους πολίτες να σύρονται στις δικαστικές αίθουσες προκειμένου να αποδείξουν τα αυτονόητα.

Τρανό πρόσφατο παράδειγμα είναι η μη τήρηση του νόμιμου χρονικού διαστήματος υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων1, που είχε ως επακόλουθο το βίαιο κλείσιμο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής τους τα μεσάνυχτα της 14ης Ιουλίου 2014. Βέβαια, δεν είναι η μοναδική περίπτωση μη εφαρμογής ενός νόμου από πλευράς πολιτείας, αφού σε καθημερινή σχεδόν βάση υπάρχουν ανάλογα κρούσματα αυθαιρεσίας.

Στο παρελθόν έχουμε αναφερθεί αρκετά συχνά στο ελληνικό φαινόμενο της μη τήρησης των νόμων. Μάλιστα, στις περιπτώσεις αυτές, πάντα έρχεται στο μυαλό μας ο απαράμιλλος σατιρικός Εμμανουήλ Ροΐδης, που πριν σχεδόν 140 χρόνια έγραφε στο περιοδικό «Ασμοδαίος» την περίφημη φράση: [Καθ’ ην ώραν πίπτει βροχή νομοσχεδίων, λαμβάνει και ο «Ασμοδαίος» το θάρρος να υποβάλει το ακόλουθον: «Περί τηρήσεως των κειμένων νόμων»]2. Το τραγελαφικό επίσης είναι το γεγονός ότι έχουμε ψηφίσει και νόμο για την καλή νομοθέτηση3. Απλώς, οι ιθύνοντες ξεχνούν πολλές φορές μια μικρή λεπτομέρεια, αυτή της τηρήσεως των νόμων...

Τα αποτελέσματα της απόφασης της ηγεσίας του υπ. Οικονομικών να μην παρατείνει κι άλλο –όπως όφειλε– την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων είναι γνωστά, έχουν ειπωθεί πλειστάκις κι έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο χιλιάδες συναδέλφους που τώρα καλούνται να πληρώσουν τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις.

Η ηγεσία του υπ. Οικ. πιστή σε όσα είχε αναγγείλει μέσα από το δελτίο τύπου που κοινοποιήθηκε την 18.7.2014, συμπεριέλαβε όσα είχε αναφέρει τότε, στο πολυνομοσχέδιο που κατατέθηκε προχθές στο κοινοβούλιο. Εν ολίγοις, παρόλο το μείζον θέμα που ανέκυψε, δεν έγινε καμία αναφορά σχετικά με τις προσαυξήσεις και τα πρόστιμα, οπότε συμπεραίνουμε –εκτός απροόπτου– ότι θα επιβληθούν αμφότερες οι ποινές, όπως ακριβώς προβλέπουν οι κείμενες διατάξεις.

Συνεπώς, δεν ίδρωσε το αυτί κανενός υπευθύνου για το ζήτημα που δημιουργήθηκε, ούτε για το κύμα διαμαρτυριών που σάρωσε την επικράτεια. Προφανώς τους άφησαν παγερά αδιάφορους οι αντιδράσεις των συναδέλφων λογιστών-φοροτεχνικών και φυσικά των συνδικαλιστικών φορέων του κλάδου που διατράνωσαν τα δίκαια αιτήματά τους. Το γεγονός ότι συμπεριλήφθηκε στο ανωτέρω πολυνομοσχέδιο η διάταξη που ρυθμίζει το θέμα του κωδ. 049 στις εκπρόθεσμες δηλώσεις δεν αποτελεί κάποια υποχώρηση της ηγεσίας, αφού αυτό ουσιαστικά έπρεπε να το είχε κάνει από χρόνια ασχέτως της τωρινής κατάστασης. Εδώ εγείρεται το γνωστό ερώτημα: Είναι δίκαιο ένας φορολογούμενος που δαπάνησε τα ανωτέρω ποσά και έχει στην κατοχή τα προβλεπόμενα παραστατικά να τιμωρείται τόσο αυστηρά από τον φορολογικό νομοθέτη επειδή δεν υπέβαλε τη δήλωσή του εμπρόθεσμα; Ποιος ο λόγος μιας τέτοιας ποινής; Για το θέμα αυτό είχαμε αναφερθεί σχετικά πρόσφατα στο άρθρο μας με τίτλο «Κωδ. 049 σε εκπρόθεσμες δηλώσεις! Μια κατάφωρη αδικία».

Από τα ανωτέρω αντιλαμβάνεται κανείς ότι το ζήτημα του κωδ. 049 έπρεπε να είχε λυθεί από παλαιότερα. Αν νομίζουν κάποιοι ότι, πετώντας ουσιαστικά το ξεροκόμματο του κωδικού 049 θα ικανοποιήσουν την πλειονότητα των συναδέλφων και τα δίκαια αιτήματά τους, τότε πλανώνται πλάνην οικτράν.

Ας δούμε στο σημείο αυτό τι αναφέρεται στο πολυνομοσχέδιο σχετικά με τις εκπρόθεσμες δηλώσεις:
«Άρθρο 2
[...] 6. Οι δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών της παρ. 2 του άρθρου 9 του ν.2238/1994, καθώς και τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης της περίπτωσης α΄ της παρ. 3 του άρθρου 9 του ίδιου νόμου, που αφορούν το οικονομικό έτος 2014, λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του φόρου σύμφωνα με την κλίμακα της παρ. 1 α΄ του ίδιου άρθρου και νόμου, ακόμη και στην περίπτωση που συμπεριληφθούν σε εκπρόθεσμες αρχικές ή τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος [...]».

Στην περίπτωση που δεν υπάρξει καμία πρόβλεψη στο πολυνομοσχέδιο για τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις, τότε η ηγεσία θα δείξει για μία ακόμη φορά την αδιάλλακτη στάση της, την αλαζονεία και την εμμονή της σε κάτι που είναι πέρα για πέρα παράνομο. Δεν είμαστε διακονιάρηδες παρατάσεων, ούτε ζητούμε από το κράτος να παρανομήσει για να βοηθήσει στην εξομάλυνση της κατάστασης. Απαιτούμε τη δίκαιη και πέρα για πέρα νόμιμη λύση που είναι η μη επιβολή παντός προστίμου και προσαυξήσεων για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις, αφού δεν ευθυνόμαστε εμείς γι΄αυτή την κατάσταση.

Ας αποδοθούν οι ευθύνες εκεί που πρέπει και όχι στους φορολογούμενους και στους επαγγελματίες που δεν ευθύνονται για τις «δυσλειτουργίες» του συστήματος taxis. Γενικεύσεις και αναφορές ότι δήθεν όλοι οι Έλληνες που δεν πρόλαβαν να υποβάλουν τις δηλώσεις τους ανήκουν στους ανθρώπους της τελευταίας στιγμής αφενός μεν, είναι ατυχείς αφετέρου δε, δεν ισχύουν γιατί όπως όλες οι γενικεύσεις αδικούν το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων που προσπαθούσαν να υποβάλουν τις δηλώσεις τους σε καθημερινή σχεδόν βάση αλλά έβρισκαν μπροστά τους το σκόπελο της μη λειτουργίας τους συστήματος. Η ηγεσία του υπ. Οικ. θα είχε κάθε δικαίωμα να μας προσάψει ότι αφήσαμε τα πάντα για την τελευταία στιγμή μόνο στην περίπτωση που ενώ μας είχε εξασφαλίσει την πεντάμηνη προθεσμία και την απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος, εμείς σφυρίζαμε αδιάφοροι και τρέχαμε την έσχατη στιγμή να υποβάλουμε τις δηλώσεις μπλοκάροντας το σύστημα. Βέβαια, να θυμίσουμε εδώ ότι η πρώτη διδάξασα της τελευταίας στιγμής είναι η ίδια η ηγεσία του υπ. Οικ., αφού είναι πλείστα τα παραδείγματα που το αποδεικνύουν 4.

Κλείνοντας να σημειώσουμε ότι, λύσεις που ίσως πάρουν τη μορφή εσωτερικών οδηγιών για την επιβολή μικρότερων προστίμων από αυτά που προβλέπονται στις κείμενες διατάξεις (για τις πιστωτικές ή μηδενικές δηλώσεις), δεν βοηθούν στην καλλιέργεια κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και αποτελούν ημίμετρα με αβέβαια αποτελέσματα. Το θέμα πρέπει να λυθεί με σαφή νομική διάταξη και όχι να περιβληθεί με το μανδύα μιας εσωτερικής οδηγίας που θα ερμηνεύεται κατά το δοκούν από τον προϊστάμενο της εκάστοτε Δ.Ο.Υ.

Η δίκαιη λύση θα έρθει με τις αντίστοιχες τροποποιήσεις των σχετικών νόμων που αφορούν στα πρόστιμα. Οι νομοτεχνικές ρυθμίσεις αποτελούν υποχρέωση της ηγεσίας αφού αυτή ουσιαστικά ευθύνεται για την κατάσταση που μας ταλανίζει. Ας αναλάβουν τις ευθύνες τους οι Έλληνες βουλευτές κι ας προσθέσουν ειδική διάταξη που θα αποσυμπιέζει την κατάσταση και θα δίνει μια δίκαιη λύση. Η επίλυση του προβλήματος εναπόκειται πλέον στις δικές τους πρωτοβουλίες.

_________________________

[1] Σύμφωνα με το σχετικό άρθρο του ν. 2238/1994

[2]. Βλ. περιοδικό «Ασμοδαίος», στήλη «Σκνίπες» τεύχος αριθ. 44, Αθήνα 23.11.1875. Ο Εμ. Ροϊδης, έγραφε συχνά στη στήλη αυτή και υπέγραφε με το ψευδώνυμο «Θεοτούμπης».

[3] Βλ. σχετικό άρθρα που αναρτήθηκε την 15.11.2012 με τίτλο «Στις Ελληνικές καλένδες η εφαρμογή της καλής νομοθέτησης».

[4] Βλ. απόσπασμα από το σχόλιο της Δευτέρας της 2.6.2014: «[...] Αξιότιμοι κύριοι του υπ. Οικονομικών, μήπως πρέπει να σκεφτείτε ότι σεις οι ίδιοι που τώρα μας κουνάτε επιδεκτικά το δάκτυλο και μας μέμφεστε, είστε κυρίως άνθρωποι της τελευταίας στιγμής; Θέλετε αποδείξεις γι΄αυτό; Μια μόνο μικρή γεύση μπορείτε να πάρετε αν διαβάσετε το κείμενο που είχαμε συντάξει πέρυσι (σ.σ. 22.7.2013) με τίτλο "H «τελευταία στιγμή»..." . Αφού διαβάσετε αυτό, τότε δείτε πότε κοινοποιήσατε την ερμηνευτική εγκύκλιο του ν. 4110/2013, μόνο μετά από 421 ημέρες παρακαλώ! Πιο πάνω στην ενότητα ΙΙ, δείτε ότι δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. εγκύκλιός σας μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής. Επίσης να θυμίσω την απόφαση για την παρακράτηση φόρου 20% που βγήκε στις 25.4.2014, δηλαδή μήνες ολόκληρους μετά την ψήφιση του ν. 4172/2013! Αυτό βέβαια που διέλαθε τις προσοχής των ανθρώπων του υπ. Οικ. είναι ότι μέσα α' αυτές τις 103 ημέρες, εμείς ως επαγγελματίες λογιστές-φοροτεχνικοί είχαμε μύριες υποχρεώσεις να φέρουμε εις πέρας, υποχρεώσεις που έχει θεσπίσει το ίδιο το υπουργείο, καθιστώντας πλέον τα λογιστικά μας γραφεία ως κέντρα εξυπηρέτησης φορολογουμένων [...]».

Πηγή: Taxheaven