Φορολογία Παροχών σε είδος

Σε προηγούμενο άρθρο περιγράψαμε το θέμα της τεκμαρτής/αντικειμενικής φορολογίας και κυρίως πως αυτή επηρεάζει τη δήλωση εισοδήματος των ανέργων.

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε μια άλλου είδους προσπάθεια φορολόγησης η οποία έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με την τεκμαρτή αλλά επηρεάζει τους πολίτες που εργάζονται. Αυτή είναι η φορολόγηση των παροχών σε είδος, αναφέρει το moneyguru.gr

Η φορολόγηση των παροχών σε είδος ήταν και είναι ένα από τα πλέον “πολύπλοκα” κομμάτια της νέας φορολογικής νομοθεσίας και επηρεάζει άμεσα τις ζωές πολλών πολιτών. Δεν είμαστε ακόμη σε θέση να κατανοήσουμε αν η πρόβλεψη αυτή του νομοθέτη είναι η “έμπνευση φορολογικής δικαιοσύνης” η οποία θα εξομαλύνει μεγάλες φορολογικές διαφορές ή απλά είναι μια διάταξη για να βγάλουμε “από την μύγα ξύγκι”. Ο χρόνος και η εφαρμογή θα δείξει και όπως όλες οι φορολογικές αλλαγές και αυτό το μέτρο θέλει αρκετό χρόνο για να έχουμε απτά στατιστικά στοιχεία.

Η φορολόγηση των παροχών σε είδος προβλέπεται για τα εισοδήματα του 2014 (οικονομικό έτος 2015) με το άρθρο 13 του Ν.4172/2013, γνωστού και ως κώδικα εισοδήματος. Τι προβλέπεται; Γενικά η παράγραφος 1 του άρθρου 13, προβλέπει ότι  “οποιεσδήποτε παροχές σε είδος που λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή συγγενικό πρόσωπο αυτού συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημά του στην αγοραία αξία τους, εφόσον η συνολική αξία των παροχών σε είδος υπερβαίνει το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά φορολογικό έτος”.

Ο νομοθέτης στις υπόλοιπες παραγράφους γίνεται περισσότερο συγκεκριμένος και εντάσσει στην φορολόγηση του άρθρου 13 την παροχή σε εργαζόμενο οχήματος από την επιχείριση που εργάζεται, στην παροχή δανείου συμπεριλαμβανόμενης της προκαταβολής μισθών άνω των 3 μηνών, την παροχή δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών και την παραχώρηση κατοικίας. Ο νομοθέτης μνημονεύει τις συγκεκριμένες παροχές μόνον ως προς τον υπολογισμό της “αγοραίας” αξίας τους για την φορολόγηση και δεν είναι απογραφική η καταγραφή. Αυτό σημαίνει φυσικά ότι εμπίπτουν οι οποιεσδήποτε παροχές της επιχείρησης όπως π.χ. η παραχώρηση κινητού τηλεφώνου, απλά και μόνο αν η συνολική ετήσια αγοραία αξία είναι πάνω των 300 ευρώ.

Η λογική αυτής της φορολόγησης των παροχών σε είδος είναι απλή. Υποθέτουμε ότι κατά την παραχώρηση από την Χ εταιρεία στον Υ υπάλληλο πωλητή ενός τηλεφώνου κινητού για να πραγματοποιεί τις επαγγελματικές του κλήσεις και ενός αυτοκινήτου ώστε να μετακινείται στα ραντεβού του, δεν είναι αποκλειστική και ο υπάλληλος πραγματοποιεί ένα μέρος των δαπανών αυτών για την προσωπική του εξυπηρέτηση.

Είναι η ίδια λογική που υπάρχει αυτή τη στιγμή και με τον προηγούμενο κώδικα φορολογίας στο σημείο που αφορά την αναμόρφωση των δαπανών μιας επιχείρησης όπου αν πχ καταχωρούμε βιβλία μας, ως επιχείρηση ή ελεύθερος επαγγελματίας, το λογαριασμό του κινητού μας τηλεφώνου και τα έξοδα αυτοκινήτου ο νομοθέτης μας υποχρεώνει στο έντυπο Ε3 να αναμορφώσουμε τα έξοδα αυτά σε ένα ποσοστό 50% για τα κινητά και 35% ή 65% για τα αυτοκίνητα καθώς προϋποθέτει ότι κατά μέγιστο μόνον οι μισές κλήσεις από τα κινητά αφορούν την εργασία και τα υπόλοιπα αφορούν την προσωπική μας ζωή οπότε δεν μπορεί να αναγνωριστούν, με συνέπεια να μειώνουν τα έξοδα και να αυξάνουν το προς φορολόγηση εισόδημα.

Όμως με το νόμο 4172/2013, πάμε ένα βήμα πιο μπροστά και προσδιορίζουμε ως φορολογητέο εισόδημα οποιαδήποτε παροχή από την επιχείρηση στον εργαζόμενο. Αυτό σημαίνει ότι όχι μόνον η επιχείρηση θα αναμορφώνει τα έξοδα πχ κινητών τηλεφώνων των εργαζόμενων στο μισό αλλά παράλληλα το έξοδο αυτό θα μεταφέρεται και ως δυνητικό εισόδημα στον εργαζόμενο αυξάνοντας έτσι την φορολόγηση του.

Ο νόμος 4172 προσθέτει και μια ακόμη υποχρέωση, προβλέποντας στο άρθρο 62 ακόμη και παρακράτηση φόρου για την συγκεκριμένη παροχή όπως γίνεται π.χ. η μηνιαία παρακράτηση στους μισθούς των μισθωτών. Όμως επειδή η παρακράτηση αυτή απαιτεί μια επιστημονική και ενδεχομένως δύσκολη αποτίμηση της αξίας της παροχής, με τον Ν.4223/2013 η κυβέρνηση, αποφάσισε την μετάθεση της ισχύς της διάταξης αυτής για το 2015 ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διευκρινήσεις και να στηθεί ο κατάλληλος μηχανισμός της παρακράτησης.

Παρόλαυτα ο υπολογισμός του δυνητικού εισοδήματος θα εκκαθαριστεί του χρόνου κανονικά σε ετήσια βάση και το άρθρο 13 έχει προσφέρει τον τρόπο υπολογισμού για κάποιες από τις αξίες των παροχών σε είδος. Παραδείγματος χάριν στην παραχώρηση αυτοκινήτου σε εργαζόμενο το 30% της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας, επισκευές, συντήρηση κλπ, που καταγράφεται στα βιβλία της εταιρείας, μετακινείται ως εισόδημα στον εργαζόμενο.

Για τα δάνεια των εργαζόμενων συμπεριλαμβανομένων των προκαταβολών μισθών, το εισόδημα που μετακινείται στον εργαζόμενο είναι η διαφορά των τόκων που κατέβαλλε ο εργαζόμενος για την εξυπηρέτηση του δανείου του στην επιχείρηση και των τόκων που “δυνητικά” θα κατέβαλλε αν είχε πάρει το δάνειο με το μέσο επιτόκιο της αγοράς δηλαδή από τράπεζα. Το θέμα αυτό ρυθμίζεται και με εγκύκλιο του ΥΠΟΙΚ την οποία πρόσφατα εξέδωσε, την ΠΟΛ 1034/30.01.2014. Για την παραχώρηση κατοικίας η ωφέλεια που μετακινείται στον εργαζόμενο ως εισόδημα είναι το 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακίνητου.

Μετά από όλα αυτά, η δήλωση φορολογίας του 2015, προβλέπεται ένας “εφιάλτης” για πολλούς συμπολίτες μας και μια εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε πολλές από τις ως άνω περιπτώσεις θα πρέπει αντιμετωπισθούν αδικίες που θα προκύψουν καθώς οι περισσότερες παροχές σε είδος ελέγχονται ήδη από τις επιχειρήσεις ώστε να μην αφορούν προσωπικές εξυπηρετήσεις των εργαζόμενων. Δηλαδή ελέγχονται τα χιλιόμετρα που διανύει ο εργαζόμενος, ελέγχονται τα τηλεφωνήματα ως κόστος και διάρκεια, υπάρχουν πλαφόν εξόδων και πολλοί άλλοι έλεγχοι οι οποίοι έρχονται σε αντίθεση με τις προβλέψεις του Ν.4172/2013.

Επίσης θα πρέπει να αντιμετωπισθούν δεκάδες επί μέρους θέματα όπως π.χ. τι θα συμβεί με μεταφορικές εταιρείες όπου ο υπάλληλος είναι ο οδηγός του αυτοκινήτου; Θα χρεωθεί δυνητικό εισόδημα για τα δρομολόγια της εταιρείας; Στις τράπεζες όπου οι υπάλληλοι έχουν ένα συγκεκριμένο καθεστώς λήψης δανείων τι θα συμβεί; Θα χρεωθούν ως εισόδημα μια προνομιακή διαφορά επιτοκίων; Οι εκπτώσεις που δίδονται σε αγορές υπαλλήλων πολυκαταστημάτων μήπως εμπίπτουν στις παροχές και θα πρέπει να φορολογηθούν για τη διαφορά μεταξύ της παροχής έκπτωσης και της τιμής τιμοκαταλόγου του προϊόντος απλά επειδή το αγόρασαν;

Πέραν από όλα αυτά τα ερωτήματα που προκύπτουν και ενδέχεται ή όχι να διευκρινισθούν, προκύπτει πανηγυρικά για άλλη μια φορά, η εκτίμηση που διατυπώσαμε σε προηγούμενο άρθρο, ότι δηλαδή η φορολογική λογική μετακινείται σιγά και σταθερά, από την πραγματική φορολόγηση της συναλλαγής, πράξης ή ροής εισοδήματος στη θεωρητική φορολόγηση, στη φορολόγηση “δυνητικού” εισοδήματος.

Πηγή: Φορολογικά Νέα