Με τις αντικειμενικές αξίες οι πλειστηριασμοί και για το 2015

Διαβεβαιώσεις ότι θα ισχύσουν οι αντικειμενικές αξίες για τους πλειστηριασμούς και για το 2015 έδωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαράλαμπος Αθανασίου μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσαν διατάξεις του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας σύμφωνα με τις οποίες οι πλειστηριασμοί θα γίνονται με τις εμπορικές τιμές

Δείτε τι ακριβώς συζητήθηκε στην βουλή:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΤΣΗΣ:
Κύριε Υπουργέ, ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας έχει ξεσηκώσει ήδη μια θύελλα διαμαρτυρίας στους δικηγορικούς συλλόγους της χώρας. Ιδιαίτερες αντιδράσεις σημειώνονται για τις ρυθμίσεις των άρθρων 954, 993 και 995 που αφορούν στους πλειστηριασμούς ακινήτων. Οι καινούργιες διατάξεις συντομεύουν τις προθεσμίες της αναγκαστικής εκτέλεσης και επιπλέον ορίζουν ως τιμή εκτίμησης και πρώτης προσφοράς την εμπορική αντί της αντικειμενικής αξίας.

Κύριε Υπουργέ, οι φορείς, οι δικηγορικοί σύλλογοι αύριο έχουν προκηρύξει δημοψήφισμα για τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι ο καινούργιος Κώδικας θα δυσχεράνει την απονομή δικαιοσύνης και θα υποβαθμίσει τα δικαιώματα των πολιτών. Πλέον αναφέρεται στην εξέταση των μαρτύρων, όχι σε προφορική εξέταση, αλλά σε δεύτερη φάση θα γίνεται αυτή, όταν δεν θα μπορεί να αποφασίσει, παρά μόνο με ένορκες βεβαιώσεις. Μέσα απ’ αυτόν τον Κώδικα οι τράπεζες δικαιούνται μεγαλύτερο κομμάτι από το πλειστηρίασμα και με καλύτερους όρους. Ουσιαστικά, δηλαδή, πάλι αναβαθμίζετε τα κέρδη των τραπεζών.
Λειτουργούμε με τις αντικειμενικές αξίες για το διάστημα του ενός έτους. Τότε μας λέτε ότι θα υπάρχει προεδρικό διάταγμα το οποίο θα λέει πώς προσδιορίζονται οι εμπορικές αξίες με τις οποίες θα γίνονται οι πλειστηριασμοί, μόνο που τώρα οι εμπορικές τιμές είναι πολύ χαμηλές και λογικά έτσι θα παραμείνουν. Συντομεύονται οι προθεσμίες μέσω των οποίων ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να αντιδράσει (ακύρωση, ανακοπή, πλειστηριασμός κλπ).

Κύριε Υπουργέ, θα αποσύρετε το σχέδιο του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ώστε μετά από ουσιαστική διαβούλευση να εκπονηθεί ένας Κώδικας που πραγματικά θα εκσυγχρονίζει το ελληνικό αστικό δικονομικό δίκαιο, θα θωρακίζει τα δικαιώματα των πολιτών και θα καθιστά αποτελεσματικότερη την απονομή δικαιοσύνης στη χώρα μας;

Δεύτερον, σε κάθε περίπτωση, θα αποσύρουν άμεσα τις διατάξεις των άρθρων 954, 993 και 995, ώστε οι Έλληνες να μην χάνουν τα ακίνητά τους σε εξευτελιστικές τιμές;
Σας ευχαριστώ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Ευχαριστώ και τον συνάδελφο για την ερώτηση γιατί πράγματι είναι επίκαιρη και απασχολεί το νομικό κόσμο.

Αν και στην επίκαιρη ερώτηση υπάρχει μια περιορισμένη θεματολογία, παρά ταύτα δεν έχω κανένα πρόβλημα να απαντήσω και στα άλλα θέματα που έθεσε ο κ. συνάδελφος.

Θα ήθελα να πω κάτι για να ενημερωθούν όλοι οι συνάδελφοι στο Κοινοβούλιο: Οι νομοπαρασκευαστικές Επιτροπές καταρτίζονται από τον Υπουργό με δύο τρόπους. O Υπουργός κάνει μια νομοπαρασκευαστική Επιτροπή και λέει «έχω αυτή την κατεύθυνση για να φτιάξουμε ένα νομοθέτημα». Από το πόρισμα αυτής της Επιτροπής και το σχέδιο που τού παραδίδεται, δεν υπάρχει καμία δέσμευση του Υπουργού. Μπορεί να κάνει τροποποιήσεις στο σχέδιο και να υποβάλει στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής και διαφορετικό σχέδιο.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο προκάτοχός μου Υπουργός όρισε την Επιτροπή αυτή με νόμο του κράτους, με νόμο της Βουλής. Ήλθε, δηλαδή, στη Βουλή και είπε με νόμο να οριστεί η Επιτροπή αυτή.

Είναι κάτι το οποίο δεν έχει γίνει αντιληπτό και ακούω διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης που μόνο ενημέρωση δεν είναι.

Άρα, ήρθε ο προκάτοχός μου, ζήτησε από τη Βουλή να οριστεί η Επιτροπή αυτή, ορίστηκε η Επιτροπή και στη συνέχεια αυτό που θα μπορούσε να κάνει ο Υπουργός Δικαιοσύνης σύμφωνα με το άρθρο 76 παράγραφος 6 του Συντάγματος είναι να φέρει στην Ολομέλεια –όχι στην Επιτροπή- των Κώδικα όπως ήταν με ένα άρθρο και να πει ότι κυρώνεται.

Παρά ταύτα, επειδή είδα ότι είναι θεσμικό νομοθέτημα, έχει διάφορα ζητήματα και μερικά θέματα τα οποία μπορούν να επεξεργαστούν, είπα να το φέρουμε στη Βουλή, αλλά κατ’ άρθρο. Δηλαδή, να γίνει επεξεργασία στις επιτροπές κατ’ άρθρο για να γίνουν βελτιώσεις σε πολλά άρθρα και σ’ αυτά τα οποία υπαινίσσεστε και που είναι πράγματι ανοιχτά ζητήματα και μπορούμε να τα συζητήσουμε. Αυτή είναι η διαδικασία.

Το ότι επέλεξα να το πάω με την κατ’ άρθρο συζήτηση, το έκανα για τους όρους που σας ανέφερα για να υπάρχει μια καλύτερη επεξεργασία και κατά το δυνατόν να ακουστούν όλες οι απόψεις στη Βουλή ούτως ώστε να έχουμε ένα καλύτερο νομοθέτημα. Αλλά δεν μπορούσα να το κάνω πριν εγώ, διότι ακυρώνω την Επιτροπή. Ποια Επιτροπή; Αυτήν που ο νομοθέτης όρισε. Αυτό για να το ξεκαθαρίσουμε.

Όσον αφορά το θέμα των πλειστηριασμών πρέπει να σας πω ότι το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού του πλειστηριασμού διατηρείται μέχρι το 2015. Μέσα στο 2015 προβλέπεται να βρεθεί με τη συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων Ανάπτυξης και Οικονομικών ένα αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της εμπορικής αξίας. Γιατί αυτή είναι η αξία η οποία πρέπει να υπάρχει για τον προσδιορισμό της αξίας ενός ακινήτου όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Μέχρι να γίνει αυτό θα υπάρχει η αντικειμενική αξία η οποία είναι μέχρι σήμερα. Σήμερα ο κώδικας πολιτικής δικονομίας θεσπίζει την αντικειμενική αξία και αυτή θα παραμείνει. Άρα δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα ανησυχίας.

Όσον αφορά το ύψος της τιμής της πρώτης προσφοράς, παραμένει στα 2/3. Παρόλο που είχαμε πιέσεις να μειώσουμε το ποσοστό, παραμένει στα 2/3. Εάν μετά τον πρώτο πλειστηριασμό δεν επιτευχθεί πλειστηρίασμα που να είναι στα 2/3 και πάνω της εμπορικής αξίας τότε μπορούμε να πάμε στο 1/2. Αλλά σε κάθε περίπτωση οποιοσδήποτε πλειοδότης με την κλειστή προσφορά την οποία κάνει, μπορεί να ανεβάσει το αντίτιμο του ακινήτου. Για παράδειγμα, μπορεί να προσδιορίζεται σε 20 εκατομμύρια ευρώ και να το πάει 21 εκατομμύρια ή 22 εκατομμύρια. Δεν τον εμποδίζει κανείς. Πολύ περισσότερο δεν εμποδίζεται και ο οφειλέτης μόνος του να βρει αγοραστή με υψηλότερο τίμημα από ό,τι αναφέρεται στην κατασχετήρια έκθεση και στο πρόγραμμα πλειστηριασμού. Συνεπώς και εξ’ αυτού του λόγου δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, όπως επίσης και για την πρώτη κατοικία δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Το έχουμε πει κατ’ επανάληψη. Δεν χρειάζεται να το επαναλάβουμε.

Όσον αφορά τη συντόμευση των προθεσμιών, εκεί πράγματι έχετε δίκιο. Συντομεύονται οι προθεσμίες των πλειστηριασμών. Τι γίνεται όμως; Μέχρι τώρα κάθε πράξη της αναγκαστικής εκτελέσεως δικαιολογούσε και μία ανεξάρτητη ανακοπή.

Αυτό δημιουργούσε ένα τεράστιο πρόβλημα όσον αφορά την επιτάχυνση των δικών. Πολλές φορές η εκτελεστική δίκη διαρκούσε πολύ περισσότερο από τη διαγνωστική δίκη, μέχρι να διαγνωστεί η διαφορά. Έτσι για κάθε πράξη της αναγκαστικής εκτέλεσης είπαμε αντί να έχουμε μία ανακοπή -δηλαδή μία προσβολή της πράξεως- αλλά και για να μην γίνονται καταχρήσεις, να μαζεύονται όλες σε ένα δικόγραφο και πριν από τον πλειστηριασμό να προστατεύονται τα συμφέροντα του οφειλέτη και του δανειστή. Να γίνονται οι ανακοπές με ένα δικόγραφο όπου θα υπάρχουν όλες οι αντιρρήσεις και μια δεύτερη ανακοπή-αντιρρήσεις μετά τον πλειστηριασμό για ακυρότητες του πλειστηριασμού. Με αυτόν τον τρόπο και τα λεγόμενα «κοράκια» περιορίζονται -γιατί είναι κλειστές οι προσφορές- και γίνεται συντόμευση της εκτελεστικής δίκης.
Όσον αφορά τα άλλα ζητήματα που αφορούν το εμμάρτυρο μέσο που υπαινιχθήκατε, αυτά θα τα πούμε στη Βουλή, στην Επιτροπή. Ό,τι αποφασίσει η Βουλή, αυτό θα γίνει. Το Υπουργείο είναι ανοιχτό στο διάλογο, να τα συζητήσουμε όλα τα ζητήματα και αν η Βουλή πει πώς πρέπει να γίνει, τι παρεμβάσεις θα κάνουμε σε ένα τέτοιο θεσμικό νομοθέτημα, είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε τις απόψεις των Βουλευτών αφού ακούσουμε και τους φορείς.
Ευχαριστώ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΤΣΗΣ: Κύριε Υπουργέ, ουσιαστικά είπατε ότι τα κριτήρια υπολογισμού θα είναι αδιάβλητα και επιστημονικώς αποδεκτά. Αλλά μέχρι τώρα δεν ξέρουμε, δεν μας έχετε πει ποια θα είναι τα κριτήρια αυτά. Δε θα έπρεπε να ξέρει ο κόσμος ποια θα είναι τα κριτήρια υπολογισμού;

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων): Για την εμπορική αξία; Θα γίνει ένας μηχανισμός.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΤΣΗΣ: Για την εμπορική αξία. Έπρεπε οπωσδήποτε να τα γνωρίζουν αυτά.

Δεν είναι μόνο όμως ότι συντομεύονται οι προθεσμίες. Υπάρχουν και κάποιες άλλες παράμετροι. Δηλαδή, στην αιτιολογική έκθεση το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αναφέρει ότι ενδέχεται με τις προτεινόμενες διατάξεις να υπάρξει απώλεια εσόδων του δημοσίου και της κοινωνικής ασφάλισης λόγω της αποδυνάμωσης των ισχυόντων μέχρι σήμερα προνομίων τους στη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης. Αυτό πάλι είναι προς όφελος των τραπεζών.
Αναφερθήκατε στην περίπτωση του άγονου πλειστηριασμού. Μέχρι τώρα υπήρχε η δυνατότητα να διατηρηθεί η ίδια τιμή ή να υποχωρήσει μετά. Αποφάσιζε το δικαστήριο για την τιμή. Τώρα αυτόματα μας λέτε ότι στο δεύτερο πλειστηριασμό θα ανέρχεται στο μισό της αρχικής τιμής, στο ½. Έχουμε αρχικά 2/3 τα οποία μετά πέφτουν στο μισό. Δεν είναι εξευτελιστικό το ποσό πλέον; Δε θα χάνει άδικα ο άλλος την περιουσία του; Και στο κάτω-κάτω της γραφής μ’ αυτά που θα πάρει δε θα μπορεί να πληρώσει ούτε την τράπεζα, ούτε αυτά που οφείλει.
Υπάρχει και κάτι άλλο το οποίο άπτεται της ηθικής. Ποιο είναι αυτό; Ο ενδιαφερόμενος πλειοδότης θα μπορεί, λέει το νομοσχέδιο να επισκέπτεται το οικόπεδο. Αν είναι οικόπεδο, δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν είμαι όμως οικία κάποιου; Αν ζει ένας κακομοίρης μέσα σ’ εκείνο το σπίτι, θα πηγαίνει το «κοράκι» μέσα στο σπίτι στο οποίο έχει ο άλλος την οικογένειά του; Πού είναι η οικογένεια; Πού είναι το άσυλο; Δηλαδή, θα έχουμε κι άλλες αυτοκτονίες; Είναι ηθικό το θέμα. Άπτεται της ηθικής.

Επίσης, θα ήθελα να σας πω ότι οι εμπορικές τιμές είναι πολύ χαμηλές. Οι αντικειμενικές αξίες ξέραμε ότι ήταν υψηλές πριν από 6-7 χρόνια που είχαν αποτιμηθεί. Τώρα είναι πολύ χαμηλές, οπότε ουσιαστικά στην κυριολεξία για ένα κομμάτι ψωμί θα χάνει ο κόσμος την περιουσία του.
Σας ευχαριστώ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων): Πολύ σύντομος θα είμαι, κύριε Πρόεδρε.

Όσον αφορά στα προνόμια, είναι μια πρόταση της επιτροπής. Θα τα δούμε στη Βουλή. Προφανώς εννοείτε ποια θα είναι η κατάταξη των προνομίων: πρώτη τάξη, δεύτερη τάξη, τρίτη τάξη. Θα τα δούμε στη Βουλή. Αυτό το θέμα καθώς και τα κριτήρια είναι ανοιχτά.
Δεύτερον, όταν τα 2/3 γίνονται 1/2 και με τον ισχύοντα κώδικα όταν αποβεί άγονος ο πρώτος πλειστηριασμός, τότε προσέφευγαν οι διάδικοι στο δικαστήριο και ήταν υποχρεωμένο το δικαστήριο να μειώσει την τιμή της πρώτης προσφοράς.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΤΣΗΣ: Δεν το έκανε πάντα.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων): Και τώρα που γίνεται το 1/2,  δεν εμποδίζεται κανείς να δώσει μεγαλύτερη από το 1/2 ή να γίνει ένας οποιοσδήποτε προσδιορισμός. Θα είναι μεν το 1/2 για να μπορέσει να προχωρήσει ο πλειστηριασμός, αλλά δεν εμποδίζει κάποιον που ενδιαφέρεται για το ακίνητο να κάνει μια προσφορά πάνω από το 1/2. Δηλαδή, το θέμα είναι η αξία την οποία έχει για τον υποψήφιο υπερθεματιστή, η αξία του συγκεκριμένου ακινήτου αν τον ενδιαφέρει. Αλλά σε κάθε περίπτωση μπορούμε να το δούμε και στη Βουλή αυτό.

Ως προς τις εμπορικές τιμές, πράγματι συμφωνώ ότι σήμερα είναι χαμηλές. Αυτό μας το δείχνει η αγορά. Γι’ αυτό κρατάμε τις αντικειμενικές αξίες μέχρι τέλους του 2015 ούτως ώστε να γίνει ένας μηχανισμός από τα συναρμόδια Υπουργεία Δικαιοσύνης, Ανάπτυξης και Οικονομικών που πράγματι να προσδιορίζει την αξία στην πραγματική εμπορική αξία. Κακά τα ψέματα σε ένα συμβόλαιο δεν μπαίνει ποτέ η πραγματική αξία και ούτε είναι κριτήριο ένα συγκριτικό στοιχείο που υπάρχει σε ένα διπλανό ακίνητο. Ξέρουμε πολύ καλά ότι για λόγους φορολογικούς βάζουν μικρότερες τιμές.

Όλα αυτά πρέπει να εξασφαλιστούν για τον ιδιοκτήτη οφειλέτη του ακινήτου ούτως, ώστε να μη γίνονται καταχρήσεις και να μπορέσουμε να πετύχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή προστασία.

Πηγή: Taxheaven