Επιχειρηματική συναλλαγή, με μη υπόχρεους σε έκδοση τιμολογίου

Όπως είναι γνωστό, όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στο επιχειρηματικό περιβάλλον, με οποιαδήποτε μορφή (φυσικά ή νομικά πρόσωπα), ονομάζονται πλέον «οντότητες».

Ο ορισμός του όρου, επιχειρείται τόσο από τον ΚΦΕ (Ν 4172/2013, άρθρο 2), όσο και από τον ΚΦΔ, για σκοπούς φορολογίας (Ν 4174/2013, άρθρο 3). Ωστόσο, κατά την γνώμη μας, το περιεχόμενο της έννοιας αυτής, διευκρινίζεται σαφέστατα στον Ν 4308/2014 (Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα), στο Παράρτημα Α (Ορισμοί): «Οντότητα είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ή ένωση προσώπων, με ή χωρίς νομική προσωπικότητα, επιχείρηση ή οργανισμός κερδοσκοπικού ή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ανήκει στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα». (βλ. και το άρθρο 1, του νόμου, με την σχετική ανάλυση). Ασφαλώς, πρόκειται για «ισοπεδωτικό» ορισμό που δεν αφήνει μεν περιθώρια αμφισβητήσεων, αλλά αφορά την λογιστική διαδικασία.

Συνεπώς, πέραν των καθιερωμένων νομικών σχημάτων (ΑΕ, ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΟΕ, ΕΕ, ΕκμΕ), ο γνωστός μας, πρώην ελεύθερος επαγγελματίας του άρθρου 48 του «παλαιού» ΚΦΕ (Ν 2238/1994) κατατάσσεται και αυτός στις «οντότητες», όπως και ο αγρότης, ο συνεταιρισμός, το ΝΠΔΔ, το ΝΠΙΔ, η κοινοπραξία, η κοινωνία, η αστική εταιρεία, το σωματείο κ.λπ., εφόσον υποχρεούνται να εφαρμόσουν τον νόμο για τα ΕΛΠ από φορολογική ή άλλη νομοθετική διάταξη (περ. γ, παρ. 2, άρθρου 1 του Ν. 4308/2014). Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 8, παρ. 1, του παραπάνω νόμου: «Τιμολόγιο είναι το στοιχείο που εκδίδεται από την υποκείμενη σε αυτόν τον νόμο οντότητα για κάθε πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών, εντός της χώρας ή άλλης χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή προς άλλη χώρα, καθώς και σε κάθε περίπτωση συναλλαγής που υπόκειται σε Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας». Άρα, αυτός που δεν υποχρεώνεται στην έκδοση τιμολογίου είναι, (δια της μεθόδου της εις άτοπον απαγωγής), ο ιδιώτης, ήτοι το φυσικό πρόσωπο που είναι αποκλειστικά μισθωτός, του ιδιωτικού ή του δημοσίου τομέα, ή ο/η άνεργος -η, ή ο/η φοιτητής -τρια (προστατευόμενο μέλος οικογένειας) και σε καμιά περίπτωση δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα. Δηλαδή, δεν συναλλάσσεται, κατά την έννοια της παρ. 3, του άρθρου 21, όπως η παράγραφος αυτή διαμορφώθηκε με τις αλλαγές του Ν 4316/2014 (ισχύς από 24/12/2014).

Στη συνέχεια, με την παρ. 10 του άρθρου 8, του νόμου για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (Ν 4308/2014), ρυθμίζεται η περίπτωση, κατά την οποία, μία οντότητα όπως ορίστηκε πιο πάνω, υποκείμενη στις ρυθμίσεις του νόμου, συναλλάσσεται ως αγοραστής με πρόσωπα μη υπόχρεα στην έκδοση τιμολογίου. Για την περίπτωση αυτή, η «οντότητα αγοραστής» υποχρεούται η ίδια σε έκδοση σχετικού παραστατικού προς απόδειξη της συναλλαγής. Το παραστατικό αυτό είναι γνωστό από τα «παλιά», ως «τιμολόγιο αγοράς» (της παρ. 5, του άρθρου 12 του καταργηθέντος ΚΒΣ, ΠΔ 186/1992, με σχετικά αυστηρό περιεχόμενο), αλλά και ως απόδειξη δαπάνης του άρθρου 15 του ως άνω ΠΔ. Ο ΚΦΑΣ (Ν. 4093/2012) που αντικατέστησε τον ΚΒΣ, με την σειρά του, προέβλεπε στην παρ. 5 του άρθρου 6,  την έκδοση παραστατικού από τον αγοραστή ή λήπτη των υπηρεσιών, προς μη υπόχρεα, σε έκδοση στοιχείων πρόσωπα, με την ονομασία «τίτλος κτήσης».

Το παραστατικό που θα εκδίδεται εφεξής (από 1/1/2015), σύμφωνα με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ΕΛΠ), θα πρέπει να  αναγράφει:

1. Την ημερομηνία έκδοσής του.

2. Την επωνυμία, την διεύθυνση και τον αριθμό φορολογικού μητρώου του αντισυμβαλλόμενου (δηλαδή, του μη υπόχρεου).

3. Την ποσότητα και το είδος των παραδιδόμενων αγαθών ή την έκταση και το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών.

4. Την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιήθηκε ή ολοκληρώθηκε η παράδοση αγαθών ή η παροχή υπηρεσιών.

5. Την αξία μονάδας αγαθού ή υπηρεσίας, κατά περίπτωση, και το συνολικό ποσό της συναλλαγής.

6. Το είδος και το ποσό τυχόν φορολογικών επιβαρύνσεων.

Όπως σημειώνεται στην σχετική Πολ. 1003/2014, από τη διάταξη δεν εισάγεται ειδική ονομασία για το ως άνω παραστατικό, το οποίο ενδέχεται να είναι, κάθε έγγραφη συμφωνία (συμφωνητικό), υπεύθυνη δήλωση, τιμολόγιο (αγοράς), «τίτλος κτήσης», απόδειξη δαπάνης κ.λπ., αρκεί να περιλαμβάνει όλες τις, κατά τα ανωτέρω, προαπαιτούμενες πληροφορίες.

Όπως είχαμε υποστηρίξει σε προηγούμενο σημείωμα για τον τίτλο κτήσης, σύμφωνα με την Πολ. 1120/25-4-2014, με την οποία κοινοποιήθηκαν διατάξεις της περ. δ,  παρ. 1, του άρθρου 62 καθώς και της περ. δ’, παρ. 1, του άρθρου 64 του Ν 4172/2013 (ΚΦΕ), σε ότι αφορά την παρακράτηση φόρου στις αμοιβές, σε παρακράτηση φόρου υπόκεινται οι πληρωμές για αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αμοιβές για παρόμοιες υπηρεσίες, ανεξαρτήτως εάν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα, όταν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό πρόσωπο. Βάσει της ανωτέρω διάταξης σε παρακράτηση φόρου υπόκεινται μόνο οι αμοιβές που λαμβάνουν τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα.

Επισημαίνεται ότι κατά την καταβολή των υπόψη αμοιβών σε ημεδαπά ή αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, για υπηρεσίες που παρέχουν είτε στην ημεδαπή είτε στην αλλοδαπή, διενεργείται παρακράτηση φόρου με βάση τις διατάξεις του άρθρου 64 του ΚΦΕ, με την οποία δεν επέρχεται εξάντληση της φορολογικής τους υποχρέωσης αλλά ο φόρος που παρακρατήθηκε θα πιστωθεί έναντι του φόρου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα (παρ. 3 και 4 του άρθρου 64 του Ν 4172/2013).  Ειδικά για τις αμοιβές που λαμβάνουν τα αλλοδαπά φυσικά πρόσωπα, τα ανωτέρω εφαρμόζονται υπό την επιφύλαξη των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ).

Συνεπώς, κατά τη γνώμη μας, εξακολουθεί να ισχύει ότι: όσοι δεν ασκούν συστηματικά επιχειρηματική δραστηριότητα, αλλά αποκτούν εισόδημα από περιστασιακή εργασία, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν χαρακτηρίζεται άσκηση δραστηριότητας (ή άσκηση πρώην ελευθερίου επαγγέλματος), δεν υπάγονται σε παρακράτηση φόρου 20%, κατά την έκδοση του τιμολογίου της παρ. 10, του άρθρου 8, του Ν 4308/2014. Παραμένει πάντως, η κράτηση τελών αναλογιστικού χαρτοσήμου (+ ΟΓΑ). Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το άρθρο 39, όπου αναφέρονται τα πρόσωπα που δεν υπόκεινται στις ρυθμίσεις του νόμου για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.

Σε κάθε περίπτωση, αναμένουμε και την άποψη της Διοίκησης.

Νίκος Σγουρινάκης

Πηγή: epixeirisi.gr