ASTbooks – Φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα από μερίσματα (βάσει ΠΟΛ.1042/2015)

Φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα από μερίσματα(βάσει ΠΟΛ.1042/2015)

Α) Η έννοια του εισοδήματος από μερίσματα

Ο όρος «μερίσματα» σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από μετοχές, ιδρυτικούς τίτλους, ή άλλα δικαιώματα συμμετοχής σε κέρδη τα οποία δεν αποτελούν απαιτήσεις από οφειλές (χρέη), καθώς και το εισόδημα από άλλα εταιρικά δικαιώματα, στα οποία περιλαμβάνονται τα μερίδια, οι μερίδες συμπεριλαμβανομένων των προμερισμάτων και μαθηματικών αποθεματικών, οι συμμετοχές σε κέρδη προσωπικών επιχειρήσεων, οι διανομές των κερδών από κάθε είδους νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, καθώς και κάθε άλλο συναφές διανεμόμενο ποσό. (Ν.4172/2013, άρθρο 36, παρ. 1)

Με βάση τα ανωτέρω, η έννοια του μερίσματος περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:

α) κάθε διανομή κερδών, ημεδαπής ή αλλοδαπής προέλευσης, που προέρχεται:

•     από εισηγμένες και μη μετοχές,
•     από ιδρυτικούς τίτλους,
•     από εταιρικά μερίδια ΕΠΕ,
•     από συμμετοχή σε προσωπικές εταιρείες,
•     από συμμετοχή σε κοινοπραξίες
•     από συμμετοχή σε λοιπές νομικές οντότητες,

β) τα προμερίσματα που διανέμουν οι ανώνυμες εταιρείες σύμφωνα με τις διατάξεις του κ.ν.2190/1920,

γ) τις προσωρινές απολήψεις κερδών των εταίρων,

δ) τους τόκους προνομιούχων μετοχών,

ε) τις υπεραποδόσεις επενδύσεων μαθηματικών αποθεμάτων των ασφαλιστικών εταιρειών,

στ) τις διανομές κερδών των καταπιστευμάτων και των εξωχώριων εταιρειών,

ζ) τις αμοιβές που καταβάλλονται με οποιαδήποτε μορφή στα μέλη Δ.Σ., διαχειριστές και εργατοϋπαλληλικό προσωπικό από τα κέρδη του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας (σχετ. το 1046040/14.3.2014 έγγραφο)

η) τη διανομή κερδών από μερίδια ΟΣΕΚΑ που είναι εγκατεστημένοι στην ημεδαπή ή σε άλλο κράτος μέλος αυτής Ε.Ε. ή σε κράτος ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή αμοιβαίων κεφαλαίων που είναι εγκατεστημένα σε τρίτες χώρες. Ειδικά για τα κέρδη με τη μορφή μερισμάτων ή άλλων ωφελημάτων εκ των μεριδίων ή μετοχών που αποκτούν οι μεριδιούχοι ή μέτοχοι από ημεδαπούς ΟΣΕΚΑ έχουν εφαρμογή οι ειδικότερες διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 103 του ν.4099/2012, οι οποίες δεν έχουν καταργηθεί με το ν.4172/2013 και με τις οποίες ορίζεται ότι αυτά απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος. Την ίδια φορολογική μεταχείριση έχουν και τα μερίσματα που αποκτούν οι μεριδιούχοι από ΟΣΕΚΑ Ε.Ε. ή ΕΟΧ/ΕΖΕΣ (Απόφαση ΔΕΕ C-35/98, Verkooijen).

Β) Τρόπος φορολογίας και παρακράτηση του φόρου μερισμάτων

Τα μερίσματα που αποκτώνται από φυσικά πρόσωπα φορολογούνται με συντελεστή 10%. (Ν.4172/2013, άρθρο 40, παρ. 1)

Στα μερίσματα που καταβάλλουν νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που έχουν τη φορολογική κατοικία τους στην Ελλάδα, ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 10%. (Ν.4172/2013, άρθρα 61, 62 παρ. 1α & 64 παρ. 1α)

Τρόπος και χρόνος της παρακράτησης

Η παρακράτηση φόρου ενεργείται από το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή το φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, καθώς και κάθε φορολογούμενο που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα αλλά δραστηριοποιείται μέσω μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα, που διενεργεί τις υπόψη πληρωμές. Ως υπόχρεος για την παρακράτηση και απόδοση του φόρου νοείται αυτός που επιβαρύνεται με την πληρωμή των μερισμάτων, τόκων ή δικαιωμάτων και σε καμία περίπτωση αυτός που μεσολαβεί για την καταβολή τους (π.χ. μεσολαβούσα τράπεζα).

Για παράδειγμα, όταν ημεδαπό νομικό πρόσωπο αποκτά εισοδήματα από μερίσματα αλλοδαπής που εισάγονται στην Ελλάδα, δεν ενεργείται καμία παρακράτηση φόρου και τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 5 της ΠΟΛ.1042/2015 (βλ. άρθρο μας για τα νομικά πρόσωπα).

Για τον τρόπο υποβολής καθώς και τον τύπο και περιεχόμενο της δήλωσης απόδοσης του παρακρατούμενου φόρου στα εισοδήματα από μερίσματα με βάση τα ανωτέρω, ισχύουν τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1011/2.1.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.

O φόρος που παρακρατείται σύμφωνα με τα ανωτέρω αποδίδεται το αργότερο μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής (παράγραφος 7 άρθρου 64 του ν.4172/2013).

Προσωρινές απολήψεις κερδών

Ειδικά για τις προσωπικές εταιρείες και τις νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία και οι οποίες ενεργούν προσωρινές απολήψεις κερδών, η παρακράτηση φόρου ενεργείται κατά το χρόνο που λαμβάνει χώρα η απόληψη. Σε περίπτωση που έχουν ήδη λάβει χώρα προσωρινές απολήψεις κερδών μέχρι την έκδοση της της ΠΟΛ.1042/26.1.2015, χωρίς να έχει παρακρατηθεί φόρος, γίνεται δεκτό ότι οι υπόχρεοι μπορούν να προβούν στην απόδοση του οφειλόμενου παρακρατούμενου φόρου έως τις 31.03.2015 χωρίς κυρώσεις.

Η εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης

Η παρακράτηση φόρου επί των μερισμάτων εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση σε περίπτωση που αυτός που λαμβάνει την ως άνω πληρωμή, η οποία υπόκειται σε παρακράτηση φόρου, είναι ημεδαπό φυσικό πρόσωπο ή φυσικό πρόσωπο που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα (παρ. 2 άρθρου 36 και παρ. 3 άρθρου 64 ν.4172/2013).

Γ) Τι ισχύει για τους τηρούντες απλογραφικά βιβλία

Ειδικά για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, στην αιτιολογική έκθεση του ν.4223/2013 και συγκεκριμένα του άρθρου 23 αυτού, με το οποίο προστέθηκε παράγραφος 4 στο άρθρο 47 του ν.4172/2013, αναφέρεται ότι «για τα πιο πάνω πρόσωπα εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 21 έως 28 του Κεφαλαίου Γ' του ν.4172/2013 που αφορούν στα φυσικά πρόσωπα και επομένως, μεταξύ άλλων, προκύπτει ότι σε περίπτωση διανομής κερδών από τους εν λόγω υπόχρεους δεν εφαρμόζεται η περίπτωση α' της παραγράφου 1 του άρθρου 64 του ν.4172/2013».

Εξάλλου, με τις διατάξεις του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 58 ορίζεται, ότι τα κέρδη που αποκτούν οι υπόχρεοι που αναγράφονται σε αυτό το εδάφιο, σε περίπτωση τήρησης απλογραφικών βιβλίων, φορολογούνται με την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 29 (φυσικών προσώπων). Κατά συνέπεια, σε περίπτωση απόληψης κερδών από τα ανωτέρω πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία, δεν ενεργείται παρακράτηση φόρου, καθόσον τα κέρδη αυτά φορολογούνται μόνο στο όνομα του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας.

Δ) Η διανομή και κεφαλαιοποίηση αποθεματικών ως διανομή κερδών

Στην έννοια της διανομής κερδών περιλαμβάνεται και η διανομή ή κεφαλαιοποίηση:

•     κερδών παρελθουσών χρήσεων,
•     των αποθεματικών που δεν υπάγονται στην αυτοτελή φορολόγηση της παρ. 12 του άρθρου 72 του ν. 4172/2013, καθώς και
•     των αποθεματικών που σχηματίζονται με βάση τις διατάξεις του νέου Κ.Φ.Ε..

Συνεπώς, κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίηση των παραπάνω κερδών ή αποθεματικών διενεργείται παρακράτηση φόρου 10%.

Επίσης, παρακράτηση φόρου 10% σύμφωνα με τα ανωτέρω ενεργείται και στην περίπτωση διανομής ή κεφαλαιοποίησης αποθεματικών που έχουν σχηματισθεί με βάση ειδικές διατάξεις νόμων, στους οποίους όπου γίνεται αναφορά στις διατάξεις των άρθρων 54 και 55 του ν.2238/1994, νοούνται πλέον οι αντίστοιχες διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του ν.4172/2013.

[Σε αυτό το σημείο υπενθυμίζουμε ότι τα αποθεματικά της παρ. 12 του άρθρου 72 αφορούν σε αφορολόγητα αποθεματικά που είχαν σχηματιστεί σύμφωνα με τις διατάξεις του προϊσχύσαντος Ν.2238/1994 -και όχι άλλων νόμων (επενδυτικών κλπ.)- τα οποία κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίησή τους θα φορολογηθούν αυτοτελώς, βάσει των συντελεστών της διάταξης αυτής. Τα εν λόγω αφορολόγητα αποθεματικά πρέπει υποχρεωτικά να διανεμηθούν ή να κεφαλαιοποιηθούν έως τη λήξη του φορολογικού έτους 2014. (βλ. αναλυτικά ΠΟΛ.1007/2014)]

Κέρδη παρελθουσών χρήσεων ΕΠΕ

Ειδικά για τα αποθεματικά από κέρδη παρελθουσών χρήσεων των ΕΠΕ τα οποία έχουν σχηματισθεί μέχρι 31.12.2010 (κέρδη ισολογισμών 31.12.2009, σε περίπτωση ομαλής διαχειριστικής περιόδου), δεδομένου ότι αυτά έχουν ήδη αποκτηθεί από τους εταίρους με βάση τις διατάξεις του ν.2238/1994 (παρ. 4 άρθρου 28, όπως ίσχυε για τις χρήσεις αυτές), με την παρούσα γίνεται δεκτό ότι κατά τη διανομή ή κεφαλαιοποίησή των υπόψη κερδών μετά την 1.1.2014, δεν θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 64 του ν.4172/2013.

Κέρδη παρελθουσών χρήσεων ΟΕ, ΕΕ κλπ.

Τα ανωτέρω ισχύουν και για τα κέρδη παρελθουσών χρήσεων των προσωπικών εταιρειών που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, καθόσον αυτά θεωρείται ότι έχουν ήδη αποκτηθεί και δηλωθεί από τους εταίρους με βάση τις διατάξεις του ν.2238/1994 (παρ. 4 άρθρου 28, όπως ίσχυε για τις χρήσεις αυτές).

Ειδικά για τα κέρδη των προσωπικών εταιρειών της χρήσης 2013 στα οποία υπήρχε σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό τους και πραγματοποιήθηκε διανομή μέρους των κερδών τους (παρ. 1 άρθρου 10 ν.2238/1994, όπως ίσχυε για τη χρήση 2013, μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 3 του ν.4110/2013), για τα οποία διενεργήθηκε παρακράτηση φόρου, είναι αυτονόητο ότι παρακράτηση φόρου θα ενεργείται στο υπόλοιπο αδιανέμητο ποσό των κερδών της χρήσης αυτής κατά τη διανομή.

Επισημαίνεται, ότι σε περίπτωση που για τα κέρδη των προσωπικών εταιρειών της χρήσης 2013 δεν υπήρχε σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό τους, ο φόρος έχει ήδη παρακρατηθεί στο σύνολο των κερδών, καθόσον αυτά θεωρούντο ως διανεμόμενα.

Η διαδικασία

Διευκρινίζεται, ότι με την αριθμ. ΝΣΚ 950/1977 γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Ν.Σ.Κ. (αριθμ. Ε.1058/288/ΠΟΛ.13/1978 εγκύκλιος) έγινε αποδεκτό ότι με βάση τις διατάξεις του κ.ν.2190/1920 η έγκριση του ισολογισμού γίνεται μία φορά κατ' έτος από την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων, που συνέρχεται υποχρεωτικά μέσα σε έξι μήνες από τη λήξη κάθε εταιρικής χρήσεως και η οποία αποφασίζει τη διανομή από τα καθαρά κέρδη μερίσματος ή το σχηματισμό αποθεματικών (τακτικών, εκτάκτων, κ.λπ.).

Μετά την έγκριση του ισολογισμού, στοιχείο του οποίου αποτελεί και ο πίνακας διάθεσης κερδών και ο τρόπος διάθεσης αυτών, από την τακτική γενική συνέλευση, ο ισολογισμός αυτός καθίσταται οριστικός, αποκλεισμένης κάθε τροποποιήσεως αυτού σε μεταγενέστερο χρόνο από έκτακτη γενική συνέλευση. Συνεπώς, μόνο η τακτική γενική συνέλευση των μετόχων δύναται να αποφασίσει, κατά την έγκριση του ισολογισμού, για τη διάθεση των κερδών καθώς και για τη διανομή στους μετόχους εκτάκτων αποθεματικών προηγούμενων εταιρικών χρήσεων.

Κατά συνέπεια η έκτακτη γενική συνέλευση των μετόχων δεν μπορεί να αποφασίσει για διανομή κερδών εκτάκτων αποθεματικών που έχουν σχηματισθεί στον ισολογισμό της κλειόμενης χρήσης, καθόσον η διανομή αυτή συνεπάγεται τροποποίηση του ισολογισμού που έχει εγκριθεί από την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων.

Τα ανωτέρω ισχύουν και για Ε.Π.Ε. δεδομένου ότι οι διατάξεις του ν.3190/1955 δεν διαφέρουν από αυτές του κ.ν.2190/1920 σε ό,τι αφορά την έγκριση οικονομικών καταστάσεων των Ε.Π.Ε.

Ε) Φορολογική μεταχείριση των μερισμάτων που αποκτούν φυσικά πρόσωπα κάτοικοι ημεδαπής, όταν ο καταβάλλων έχει τη φορολογική του κατοικία στην αλλοδαπή

Ο φορολογούμενος που έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημά του που προκύπτει στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, ήτοι το παγκόσμιο εισόδημά του που αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος. (Ν.4172/2013, άρθρο 3, παρ. 1)

Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 61 του ιδίου νόμου παρακράτηση φόρου ενεργείται από το νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή το φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, καθώς και από κάθε φορολογούμενο που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα αλλά δραστηριοποιείται μέσω μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα και διενεργεί τις υπόψη πληρωμές.
Ειδικά στην περίπτωση κατά την οποία φορολογικός κάτοικος ημεδαπής - φυσικό πρόσωπο αποκτά εισόδημα από μερίσματα από την αλλοδαπή, ανεξάρτητα αν αυτά εισάγονται στην Ελλάδα ή παραμένουν στο εξωτερικό, οφείλει να το συμπεριλάβει στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος, στην οποία αναγράφονται υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματά του.

Επομένως, οι φορολογούμενοι-φυσικά πρόσωπα δεν αποδίδουν πλέον μόνοι τους τον φόρο επί των παραπάνω εισοδημάτων, οφείλουν όμως να φυλάσσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, επίσημα μεταφρασμένα. Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει ήδη αποδώσει (αυτοαπόδοση ή του έχει γίνει παρακράτηση από μεσολαβούν πιστωτικό ίδρυμα) φόρο μερισμάτων που προέρχονται από την αλλοδαπή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., ο φόρος αυτός θα δηλωθεί στην ετήσια φορολογική δήλωση φυσικών προσώπων (Ε1) και θα συμψηφιστεί με αυτόν που αναλογεί.

ΣΤ) Φορολογία των μερισμάτων που αποκτούν φυσικά πρόσωπα κάτοικοι αλλοδαπής, όταν ο καταβάλλων έχει τη φορολογική του κατοικία στην ημεδαπή

Όταν τα μερίσματα αποκτώνται από φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα, διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις:

    1η περίπτωση: Να είναι κάτοικοι κρατών με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Σ.Α.Δ.Φ.

Σε περίπτωση που οι δικαιούχοι των εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα, οι οποίοι είναι φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην ημεδαπή, είναι κάτοικοι κράτους με το οποίο υπάρχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.), θα έχουν εφαρμογή τα οριζόμενα από τη διμερή σύμβαση, λόγω αυξημένης τυπικής ισχύος.

Στην ανωτέρω περίπτωση με την υποβολή της δήλωσης για την απόδοση του παρακρατούμενου φόρου, όπως ορίζεται στην ΠΟΛ.1011/2.1.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ο καταβάλλων το εισόδημα (υπόχρεος σε παρακράτηση) θα συνυποβάλλει με την υπόψη δήλωση το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας του δικαιούχου του εισοδήματος. Τα ανωτέρω εφαρμόζονται ανάλογα και όταν από τις διατάξεις της οικείας Σ.Α.Δ.Φ. προβλέπεται μηδενικός συντελεστής παρακράτησης (και στην περίπτωση αυτή δηλαδή θα πρέπει να υποβληθεί μηδενική δήλωση).

Όταν ανώνυμη εταιρεία εισηγμένη σε Χρηματιστηριακή Αγορά διανέμει μερίσματα ή τοκομερίδια, ο δικαιούχος επενδυτής, προκειμένου να τύχει της ευνοϊκότερης φορολογικής μεταχείρισης που προβλέπεται από την οικεία Σ.Α.Δ.Φ., υποχρεούται να υποβάλει στον θεματοφύλακά του (χρηματιστηριακή εταιρεία, τράπεζα, κ.λπ.) σχετική αίτηση με τα απαραίτητα δικαιολογητικά και όχι σε καθεμία εταιρεία στην οποία είναι μέτοχος. Στη συνέχεια, ο θεματοφύλακας καταχωρεί στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (ΣΑΤ), για κάθε δικαιούχο επενδυτή, σχετικές ενδείξεις ειδικής φορολογικής μεταχείρισης (μειωμένο συντελεστή ή μηδενικό συντελεστή φορολόγησης, όπως αυτός καθορίζεται σε πίνακα που εκδίδει το Υπουργείο Οικονομικών) και φυλάσσει τα δικαιολογητικά για ενδεχόμενο έλεγχο από την αρμόδια φορολογική αρχή. Σύμφωνα με τις ενδείξεις αυτές που καταχωρούν οι θεματοφύλακες των επενδυτών - πελατών τους, η εταιρεία «Ελληνικό Κεντρικό Αποθετήριο Τίτλων Α.Ε.» ή «ATHEXCSD» (πρώην «Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε. Συμμετοχών» ή «ΕΧΑΕ»), ως διαχειριστής του ΣΑΤ υπολογίζει τον ακριβή φόρο και ενημερώνει σχετικά την εκδότρια εταιρεία, η οποία έχει την ευθύνη παρακράτησης και απόδοσης του φόρου στη Φορολογική Διοίκηση και καταβάλει το καθαρό ποσό των μερισμάτων ή τοκομεριδίων στους δικαιούχους. Σε περίπτωση που προκύψει θέμα επιστροφής του παρακρατηθέντος φόρου, η κατάθεση του αιτήματος θα γίνεται από τον εκάστοτε αρμόδιο θεματοφύλακα.

    2η περίπτωση: Να είναι κάτοικοι κρατών με τα οποία η Ελλάδα δεν έχει συνάψει Σ.Α.Δ.Φ.

Για τα μερίσματα που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην ημεδαπή και ανήκουν σε κράτος το οποίο δεν έχει συνάψει Σ.Α.Δ.Φ. στην Ελλάδα, ενεργείται παρακράτηση φόρου 10%. Με την παρακράτηση του φόρου αυτού εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των αλλοδαπών δικαιούχων για τα συγκεκριμένα εισοδήματα.

Ζ) Έναρξη ισχύος

Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή για πληρωμές που πραγματοποιούνται από τη 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά. Για παράδειγμα, για τη διανομή μερισμάτων τα οποία εγκρίνονται από τα αρμόδια όργανα και άρα νοείται ότι καταβάλλεται η υποκείμενη σε παρακράτηση πληρωμή, από την 1.1.2014 και μετά, έχουν εφαρμογή τα αναφερόμενα ανωτέρω.

Η) Παραδείγματα

1) Δικαιούχος ημεδαπό φυσικό πρόσωπο και καταβάλλουσα ημεδαπή Α.Ε.

Φυσικό πρόσωπο Α έλαβε μέσα στο 2014 μερίσματα ύψους 10.000 ευρώ (μικτό ποσό) από ημεδαπή Α.Ε. της οποίας κατέχει μετοχές.

Οφείλεται φόρος εισοδήματος: 10.000 x 10% = 1.000 ευρώ.

Το ποσό των 1.000 ευρώ παρακρατείται από την ημεδαπή Α.Ε. κατά την καταβολή του μερίσματος και αποδίδεται στο Δημόσιο με δήλωση απόδοσης παρακρατούμενων φόρων έως το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής του μερίσματος.

Κατά συνέπεια το φυσικό πρόσωπο εισπράττει τελικά 10.000 - 1.000 = 9.000 ευρώ. Με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου, όμως θα συμπεριλάβει στο Ε1 το ποσό των μερισμάτων που έλαβε (π.χ. για το οικ. έτος 2014 στους κωδικούς 659-660), έτσι ώστε επί αυτών να επιβληθεί η ειδική εισφορά αλληλεγγύης.

Ίδια αντιμετώπιση υφίσταται και στην περίπτωση που ο δικαιούχος είναι ατομική επιχείρηση.

2) Δικαιούχος ημεδαπό φυσικό πρόσωπο και καταβάλλον νομικό πρόσωπο ή οντότητα με απλογραφικά βιβλία

Εάν ο δικαιούχος είναι εταίρος σε προσωπική εταιρία (ΟΕ, ΕΕ) με απλογραφικά ή συμμετέχει σε πρόσωπο ή οντότητα που τηρεί απλογραφικά βιβλία (βλ. περίπτωση Γ του παρόντος άρθρου), επί των κερδών που εισπράττει δεν παρακρατείται φόρος εισοδήματος, διότι η φορολογική υποχρέωση εξαντλείται στο επίπεδο του νομικού προσώπου.

3) Δικαιούχος φυσικό πρόσωπο ημεδαπό και καταβάλλουσα Ο.Ε. με διπλογραφικά βιβλία

Έστω ότι στο καταστατικό Ο.Ε. που τηρεί διπλογραφικά βιβλία, υπάρχει πρόβλεψη να διανέμεται στους εταίρους μόνο το 80% των κερδών της χρήσης, ενώ το υπόλοιπο 20% να διανέμεται στην επόμενη χρήση. Κατά τη χρήση 2013 η Ο.Ε. είχε καθαρά κέρδη μετά από φόρους ύψους 100.000 ευρώ, ενώ ο εταίρος Α κατέχει το 40% των εταιρικών μεριδίων της Ο.Ε.. Κατά το φορολογικό έτος 2014 η Ο.Ε. έχει καθαρά κέρδη μετά από φόρους 80.000 ευρώ.

=> Κέρδη 2013 που δεν διανεμήθηκαν στους εταίρους: 100.000 x 20% = 20.000 ευρώ.

=> Αδιανέμητα κέρδη 2013 που αντιστοιχούν στον εταίρο Α: 20.000 x 40% = 8.000.

=> Κέρδη 2014 που διανεμήθηκαν στους εταίρους: 80.000 x 80% = 64.000 ευρώ.

=> Διανεμόμενα κέρδη 2014 που αντιστοιχούν στον εταίρο Α: 64.000 x 40% = 25.600 ευρώ.

=> Παρακράτηση φόρου εταίρου Α 2014: (25.600 + 8.000) x 10% = 3.360 ευρώ.

4) Δικαιούχος φυσικό πρόσωπο ημεδαπό και καταβάλλων αλλοδαπός

Ο φορολογικός κάτοικος ημεδαπής - φυσικό πρόσωπο που απέκτησε εισόδημα από μερίσματα από την αλλοδαπή, ανεξάρτητα αν αυτά εισήχθησαν στην Ελλάδα ή παρέμειναν στο εξωτερικό, οφείλει να το συμπεριλάβει στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος στην οποία αναγράφονται υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματά του, διότι υπόκειται σε φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά του. Προφανώς ο κωδικός που θα συμπληρωθεί είναι διαφορετικός από αυτόν των ανωτέρω περιπτώσεων.

Διευκρινίζεται ότι οι φορολογούμενοι-φυσικά πρόσωπα δεν αποδίδουν πλέον μόνοι τους τον φόρο επί των παραπάνω εισοδημάτων, οφείλουν όμως να φυλάσσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, επίσημα μεταφρασμένα.

Επίσης, εάν ο φορολογούμενος έχει ήδη αποδώσει (αυτοαπόδοση ή του έχει γίνει παρακράτηση από μεσολαβούν πιστωτικό ίδρυμα) φόρο μερισμάτων που προέρχονται από την αλλοδαπή στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., ο φόρος αυτός θα δηλωθεί στην ετήσια φορολογική δήλωση φυσικών προσώπων (Ε1) και θα συμψηφιστεί με αυτόν που αναλογεί.

5) Δικαιούχος φυσικό πρόσωπο αλλοδαπό σε κράτος χωρίς Σ.Α.Δ.Φ. και καταβάλλων ημεδαπός

Επί του μερίσματος ενεργείται από τον Έλληνα καταβάλλοντα παρακράτηση φόρου 10%, με την οποία εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του αλλοδαπού δικαιούχου για το συγκεκριμένο εισόδημα.
6) Δικαιούχος φυσικό πρόσωπο αλλοδαπό σε κράτος με Σ.Α.Δ.Φ. και καταβάλλων ημεδαπός

Έστω ότι ο δικαιούχος είναι κάτοικος Ιταλίας και ο καταβάλλων τους τόκους Ελληνικό νομικό πρόσωπο. Ισχύει η Σ.Α.Δ.Φ. Ελλάδας-Ιταλίας (Ν.1927/1991) η οποία κατισχύει έναντι του Κ.Φ.Ε..

Το άρθρο 11 της εν λόγω Σ.Α.Δ.Φ. προβλέπει ότι μερίσματα που καταβάλλονται από Ελληνική εταιρία σε πρόσωπο το οποίο είναι κάτοικος Ιταλίας, μπορούν να φορολογούνται στην Ιταλία. Mπορούν όμως αυτά τα μερίσματα να φορολογούνται επίσης στην Ελλάδα και σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ελλάδας, αλλά, αν ο εισπράττων είναι ο δικαιούχος των μερισμάτων, ο φόρος που επιβάλλεται κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν υπερβαίνει το 15% του ακαθάριστου ποσού των μερισμάτων.

Με βάση την παραπάνω διάταξη, επί του ακαθάριστου ποσού των μερισμάτων μπορεί να επιβληθεί παρακράτηση φόρου στην Ελλάδα από την ημεδαπή εταιρία. Η Ελληνική εταιρία υποβάλλει σε αυτή την περίπτωση δήλωση απόδοσης παρακρατούμενου φόρου στην Ελλάδα, ενώ με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του Ιταλού δικαιούχου στην Ελλάδα.

Η επιστημονική ομάδα της ΑSΤbooks.

Πηγή: Taxpress.gr