Πόσο δίκαια είναι η φορολογική αρχή στην Ελλάδα και πως κινείται για την φοροδιαφυγή

Οι απόψεις διίστανται από την μια πλευρά, είναι κοινωνικό έγκλημα να κατηγορείς κάποιον μόνο με τις πρωτογενείς καταθέσεις στους λογαριασμούς του και να μην δέχεται ο έλεγχος  τις επανακαταθέσεις ή την μεταφορά  χρημάτων από το ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στο άλλο, από την άλλη πλευρά πρέπει να σταματήσει το έγκλημα της φοροδιαφυγής επιτέλους.

Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι τα αποτελέσματα αυτά προκύπτουν από το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών. Δηλαδή η πρόσβαση που έχουν πλέον οι ελεγκτές στο τραπεζικό σύστημα φέρνει στην επιφάνεια αδήλωτα πολλά εκατ. ευρώ.

Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι το κατά πόσο θα καταφέρει ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός να εισπράξει τα ποσά αυτά που θα καταλογισθούν. Η εμπειρία, πάντως, των τελευταίων χρόνων δεικνύει ότι από τα ποσά που καταλογίζονται εισπράττεται μόλις το 0,5%.

Μελανό σημείο παραμένει   το πρόβλημα της συσσώρευσης φορολογικών υποθέσεων στα δικαστήρια επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί πολλές φορές τα τελευταία χρόνια. Πρώτα αυξήθηκε η προκαταβολή φόρου προκειμένου να ανοίγει ο δρόμος της δικαστικής προσφυγής, ως αποτρεπτικό στοιχείο.

Εν συνέχεια δημιουργήθηκε ειδική επιτροπή στο υπουργείο Οικονομικών για την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών. Φορολογούμενοι που αμφισβητούν πράξεις της φορολογικής διοίκησης δεν μπορούν να προσφύγουν απευθείας στα δικαστήρια, αν δεν περάσουν από την Επιτροπή με τα χίλια ονόματα (αρχικά Επιτροπή του άρθρου 70, μετά Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης, σήμερα Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών).

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν λύθηκε. Μετά τα δικαστήρια, «μπλόκαρε» και η Διεύθυνση Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών.  Αν μέσα σε εξήντα μέρες (σήμερα 90) δεν συζητηθεί η υπόθεση στη Διεύθυνση, τότε ο φορολογούμενος για να βρει το δίκιο του πάει στα δικαστήρια. Και εκεί περιμένει μέχρι και δέκα χρόνια...

Μπορεί να φέρει άμεσα στο ταμείο πολλά. Όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη του ΣΕΒ, στις δικαστικές αίθουσες εκκρεμούν περισσότερες από 400.000 φορολογικές υποθέσεις και στις μισές από αυτές δεν έχει καν οριστεί δικάσιμος.

Ο μέσος χρόνος αναμονής για υποθέσεις ΦΠΑ φτάνει τα 9,3 χρόνια, ενώ συνολικά για τις φορολογικές υποθέσεις η μέση αναμονή αγγίζει τα 5,3 χρόνια.

Αυτό σημαίνει πως όσο η υπόθεση δεν εκδικάζεται τόσο τρέχουν οι τόκοι, οι προσαυξήσεις και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και πανωτόκια.

Παρ' ότι η μέση επιβάρυνση των επιχειρήσεων κυμαίνεται από 7% έως και 52% επί της συνολικής αμφισβητούμενης διαφοράς, πηγές της ΓΓΔΕ με γνώση των στοιχείων αναφέρουν ότι υπάρχουν περιπτώσεις εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων στα δικαστήρια, με τόκους, πανωτόκια και προσαυξήσεις έως και 500%στο αρχικό κεφάλαιο.

Εξωδικαστικός συμβιβασμός όπως ίσχυε (άρθρο 70 του Κ.Φ.Ε. - Ν. 2238/1994) & άρθρου (70Α') του Κ.Φ.Ε., όπως αυτές τέθηκαν με το άρθρο 36 του Ν. 3943/2011

Θα μπορούσαμε να την αποδώσουμε  σε μεγάλο βαθμό στο πολυδαίδαλο και πολύπλοκο φορολογικό μας σύστημα, το οποίο δημιουργεί πολλά κενά ερμηνειών με αποτέλεσμα να πληθαίνουν τα σημεία τριβής μεταξύ φορολογικών αρχών και ελεγχόμενων συνεπεία και της αυθαιρεσίας των φορολογικών οργάνων.

Αρκετές φορές τα αποτελέσματα των ελέγχων και το ύψος των προστίμων είναι τόσο εξοντωτικά που απειλούν ακόμη και τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, ενώ κλονίζουν αφάνταστα το κλίμα εμπιστοσύνης που θα έπρεπε να υπάρχει μεταξύ φορολογικής διοίκησης και φορολογουμένων.

Είναι όμως απροστάτευτος ο φορολογούμενος σε τέτοια φαινόμενα αυθαιρεσίας των ελεγκτικών αρχών;

Υπάρχει ασπίδα προστασίας για τους φορολογουμένους που μπαίνουν στο στόχαστρο της εφορίας;

 Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος επιλεγεί για έλεγχο, με την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου, υποχρεούται στη συμπλήρωση των εντύπων «Διαθέσιμα Περιουσιακά Στοιχεία» και «Ερωτηματολόγιο Τρόπου Διαβίωσης-Μεταβολών-Υποχρεώσεων».  Η άρνηση συμπλήρωσης τους, συνεπάγεται πρόστιμο μέχρι και 50.000 ευρώ.

Οι φορολογικές αρχές προσδιορίζουν το πραγματικό φορολογητέο εισόδημα των Φυσικών Προσώπων, με τη μέθοδο των «Έμμεσων Τεχνικών Ελέγχου», που είναι:

*             Της ανάλυσης ρευστότητας (source and application of funds method)

*             Της καθαρής θέσης (net worth method)

*             Των τραπεζικών καταθέσεων και δαπανών σε μετρητά (bank deposits and expenditure method)

και βέβαια, εφαρμόζονται στα πλαίσια της διαδικασίας του τακτικού ελέγχου για το προσδιορισμό του πραγματικού φορολογητέου εισοδήματος.

Ειδικότερα, οι «Έμμεσες Τεχνικές Ελέγχου» εφαρμόζονται στις περιπτώσεις που:

α) υφίσταται αδικαιολόγητος πλουτισμός (περιουσιακά στοιχεία).

β) πραγματοποιούνται δαπάνες, οι οποίες δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα ατομικά και οικογενειακά εισοδήματα του Φυσικού Προσώπου.

γ) υπάρχουν βάσιμες υποψίες ή και πληροφορίες (πχ . καταγγελίες, διασταυρώσεις) ότι το πραγματικό εισόδημα είναι μεγαλύτερο από το δηλωθέν.

Διαδικασίες εξπρές για το άνοιγμα λογαριασμών προβλέπει για όσους ελέγχονται για φοροδιαφυγή, διαφθορά, διακίνηση και ξέπλυμα «μαύρου χρήματος» καθώς και παράνομο πλουτισμό. Ουσιαστικά μέσω της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ)  γίνεται ηλεκτρονικό αίτημα στην εταιρεία «Τειρεσίας», προκειμένου οι ελεγκτικές αρχές  λαμβάνουν άμεσα τα στοιχεία και τις συναλλαγές των ελεγχομένων.

Ταυτόχρονα υποχρεώνονται οι τράπεζες και ζητούν κατά το άνοιγμα λογαριασμών είτε φυσικών προσώπων είτε επιχειρήσεων τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου.

Με σκοπό τη διευκόλυνση της διαβίβασης των αιτημάτων παροχής πληροφοριών από το σύνολο των υπηρεσιών της Φορολογικής Διοίκησης, φορολογικών και ελεγκτικών υπηρεσιών και του ΣΔΟΕ, την Οικονομική Αστυνομία, τον Οικονομικό Εισαγγελέα, τον Εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς, την Αρχή Καταπολέμησης της νομιμοποίησης των εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες που αφορούν κάθε στοιχείο και πληροφορία για φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που τηρούνται στα πιστωτικά ιδρύματα και τα ιδρύματα πληρωμών.

Αν ο φορολογούμενος δεν καταφέρει να πείσει τους ελεγκτές της Εφορίας, δηλαδή αν δεν μπορέσει να δικαιολογήσει με νόμιμα αποδεικτικά στοιχεία τα ποσά που χρησιμοποιεί για να καλύπτει τόσα πολλά έξοδα διαβίωσης, τότε η όποια διαφορά εξόδων δεν καλύπτεται από τα δηλωμένα εισοδήματα και έσοδα θα θεωρείται ως εισόδημα προερχόμενο από ελεύθερο επάγγελμα και θα φορολογείται με συντελεστές που φθάνουν μέχρι και το 45%! Επιπλέον, ο φορολογούμενος θα επιβαρύνεται και με πρόσθετους φόρους εκπρόθεσμης καταβολής 2% για κάθε μήνα που παρήλθε από την ημερομηνία υποβολής της αρχικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος!

Στο εξής από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες για τον προσδιορισμό των πραγματικών εισοδημάτων χιλιάδων φυσικών προσώπων που θα θεωρούνται για φοροδιαφυγή και θα επιλέγονται για έλεγχο.

Ουσιαστικά όλες οι ετήσιες δαπάνες του φορολογούμενου θα θεωρούνται για την Εφορία «τεκμήρια» που ενδέχεται να μαρτυρούν το πραγματικό ύψος του συνολικού ετήσιου εισοδήματος κάθε φορολογουμένου.

Μέσω του Διαδικτύου θα γίνονται πλέον οι κοινοποιήσεις κατασχέσεων προς τα πιστωτικά ιδρύματα. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι τράπεζες θα διασυνδεθούν με το υπουργείο Οικονομικών.

Η κοινοποίηση του κατασχετηρίου θεωρείται ότι έγινε με την ημερομηνία και ώρα αποστολής της ηλεκτρονικής βεβαίωσης παραλαβής του από το πιστωτικό ίδρυμα, μέσω του διαμετακομιστικού κόμβου που δηλώθηκε από αυτό. Τα κατασχεθέντα ποσά αποδίδονται είτε στον λογαριασμό του ελληνικού Δημοσίου που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος είτε στην υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση υποχρεωτικά εντός 10 ημερών από την υποβολή της δήλωσης της τράπεζας. Δηλαδή ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός θα στέλνει ηλεκτρονικά εντολή για δέσμευση λογαριασμών ή κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων (καταθέσεων) εις χείρας τρίτων.

Είμαστε σε αναμονή για τις αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών για την φορολογική δικαιοσύνη που θα αποτελέσει την βάση για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού.

Του Θρασύβουλου Μίαρη φοροτεχνικού

Πηγή: Φορολογικά Νέα