Σύνδεση των αποσβέσεων παγίων με την αναβαλλόμενη φορολογία
Η έννοια της αναβαλλόμενης φορολογίας, σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις που δεν εντάσσονταν στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, είναι εντελώς νέα, υλοποιείται δε μέσω των διατάξεων του νόμου 4308/2014 για τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.
Ο ορισμός που επιχειρείται στο Παράρτημα του νόμου αφορά τόσο την αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση, όσο και την αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση. Επειδή όμως η αναβαλλόμενη φορολογία συνδέεται ευθέως με την έννοια της «προσωρινής διαφοράς», θα πρέπει πρώτα να εξετάσουμε το περιεχόμενο αυτής της έννοιας.
Έτσι λοιπόν, προσωρινή διαφορά ονομάζεται «η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας ενός περιουσιακού στοιχείου και της φορολογικής του βάσης». Περαιτέρω, «λογιστική αξία» είναι η αξία με την οποία ένα περιουσιακό στοιχείο εμφανίζεται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, ενώ «φορολογική βάση» είναι η αξία με την οποία αναγνωρίζεται το περιουσιακό στοιχείο, για φορολογικούς σκοπούς.
Η προσωρινή αυτή διαφορά, σε ό,τι αφορά τα πάγια, προκύπτει είτε από την επιμέτρηση στην εύλογη αξία, είτε επειδή χρησιμοποιούνται διαφορετικοί συντελεστές αποσβέσεων (φορολογικός # λογιστικός), αναμένεται να επηρεάσει στο μέλλον τα φορολογητέα αποτελέσματα της επιχείρησης, αναλόγως και με την εξέλιξη που θα υπάρξει για το περιουσιακό στοιχείο, εξ αιτίας του οποίου σχηματίστηκε.
Παράδειγμα:
Έστω ότι για ένα πάγιο, αξίας κτήσης 10.000 ευρώ, προβλέπεται φορολογικός συντελεστής αποσβέσεων 16% (άρθρο 24, Ν 4172/2013). Η επιχείρηση, για λόγους που η ίδια εκτιμά, επιλέγει να υπολογίσει τις αποσβέσεις με συντελεστή 10%, δηλαδή προβλέπει ότι η ωφέλιμη ζωή του παγίου είναι 10 έτη και όχι 6,25, όπως προκύπτει με την εφαρμογή του φορολογικού συντελεστή αποσβέσεων. Αυτή η λογιστική επιλογή, η οποία ενδεχομένως να είναι η ορθή, αφού λαμβάνεται στο πλαίσιο σειράς επιχειρηματικών εκτιμήσεων, προκαλεί διαφορά μεταξύ λογιστικής και φορολογικής βάσης. Στην λογιστική θα έχουμε (1ο έτος) αποσβέσεις 1.000 ευρώ, ενώ στην φορολογική βάση οι αποσβέσεις θα είναι 1.600 ευρώ. Συνεπώς, δημιουργείται μια προσωρινή διαφορά βάσεων 600 ευρώ, η οποία, αν ο φορολογικός συντελεστής είναι 26%, σχηματίζει αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση ποσού 156 ευρώ. Δηλαδή, ο φόρος που θα έπρεπε να καταβληθεί βάσει του λογιστικού αποτελέσματος θα ήταν μεγαλύτερος από αυτόν που τελικά καταβάλλεται (πληρωτέος φόρος), λόγω του φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει, με την εφαρμογή του υψηλότερου προβλεπόμενου φορολογικού συντελεστή, κατά 6 ποσοστιαίες μονάδες.
Θα πρέπει να καταχωριστεί στα βιβλία η παρακάτω λογιστική εγγραφή:
-----------------------------------------------------//-------------------------------------------------
69.02 Αναβαλλόμενος φόρος περιόδου (έξοδα)…………….156,00
59.00 Αναβαλλόμενη φορολογική υποχρέωση…………………….156,00
Λογιστικοποίηση αναβαλλόμενης φορολογικής υποχρέωσης, βάσει της εφαρμογής διαφορετικού συντελεστή απόσβεσης, σε σχέση με τον προβλεπόμενο στην Φορολογία Εισοδήματος
-----------------------------------------------------//-------------------------------------------------
Ο λογαριασμός 69. «Φόρος εισοδήματος» μεταφέρεται, μέσω του 82. «Αποτελέσματα περιόδου» (82.01 «Συγκέντρωση αποτελεσματικών λογαριασμών»), στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων, ενώ ο 59. «Αναβαλλόμενοι φόροι Παθητικού» κατευθύνεται προς τον Ισολογισμό, με συμψηφισμό του χρεωστικού υπολοίπου του 39. «Αναβαλλόμενοι φόροι Ενεργητικού» (αν υφίσταται).
Αν υποθέσουμε ότι η ωφέλιμη ζωή του παγίου εξελίσσεται φυσιολογικά, χωρίς προσθήκες ή τυχόν διακοπή, και εφόσον παραμένουν οι ίδιοι ως άνω συντελεστές απόσβεσης, στο τέλος της δεκαετίας ο λογαριασμός της αναβαλλόμενης φορολογικής υποχρέωσης, θα εξισωθεί, αφού μετά τα 6,25 χρόνια θα διενεργείται μόνο λογιστική απόσβεση, δηλαδή ο 59.00 θα χρεώνεται με πίστωση του 78.02 «Αναβαλλόμενος φόρος περιόδου (έσοδο)», για τα υπόλοιπα 3,75 χρόνια.
Οι αντίθετες ακριβώς κινήσεις θα γίνουν στην περίπτωση που η επιχείρηση επέλεγε να εφαρμόσει υψηλότερο συντελεστή αποσβέσεων, πχ 20%, εκτιμώντας ότι η ωφέλιμη ζωή του παγίου είναι μικρότερη από τα 6,25 έτη που προκύπτουν με την χρήση του φορολογικού συντελεστή αποσβέσεων 16%. Έτσι, δημιουργείται η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση. Με το δεδομένο, στην περίπτωση αυτή, ότι η διαφορά λογιστικής με την φορολογική βάση είναι 400 ευρώ και ο συντελεστής φορολογίας είναι 26%, η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση είναι 104 ευρώ.
Η λογιστική εγγραφή που θα διενεργηθεί, θα είναι η εξής:
-----------------------------------------------------//-------------------------------------------------
39.00 Αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση………………104,00
78.02 Αναβαλλόμενος φόρος περιόδου (έσοδο)…………………….104,00
Λογιστικοποίηση αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης, βάσει της εφαρμογής διαφορετικού συντελεστή απόσβεσης, σε σχέση με τον προβλεπόμενο στην Φορολογία Εισοδήματος
-----------------------------------------------------//-------------------------------------------------
Κατά την ίδια έννοια, ο λογαριασμός 78. «Φόρος εισοδήματος έσοδο» μεταφέρεται, μέσω του 82. «Αποτελέσματα περιόδου» (82.01 «Συγκέντρωση αποτελεσματικών λογαριασμών»), στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων, ενώ ο 39. «Αναβαλλόμενοι φόροι Ενεργητικού» κατευθύνεται προς τον Ισολογισμό, με συμψηφισμό του πιστωτικού υπολοίπου του 59. «Αναβαλλόμενοι φόροι Παθητικού» (αν υφίσταται).
Στον Ισολογισμό οι αναβαλλόμενοι φόροι (39., 59.) εμφανίζονται συμψηφιστικά, αναλόγως με το υπόλοιπό τους, ήτοι χρεωστικό: στο ενεργητικό, πιστωτικό: στο παθητικό, ενώ στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων (είτε κατά λειτουργία, είτε κατ είδος), το επίσης συμψηφισμένο υπόλοιπο των λογαριασμών 69.02 και 78.02 παρουσιάζεται στο κονδύλι «Φόροι εισοδήματος», μετά από τα αποτελέσματα προ φόρων.
Επισημαίνεται πάντως, ότι η αναγνώριση αναβαλλόμενης φορολογίας στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης έχει δυνητικό χαρακτήρα (παρ. 3, άρθρο 23) και σε κάθε περίπτωση είναι ανεξάρτητη από την διαδικασία της φορολογικής αναμόρφωσης.
Νίκος Σγουρινάκης
Πηγή: epixeirisi.gr