Επικαιροποίηση “Πρακτικό Βοήθημα Φ.Π.Α. Β’ Έκδοση” – Διακανονισμός εκπτώσεων επενδυτικών αγαθών

Διακανονισμός εκπτώσεων επενδυτικών αγαθών
Περιπτώσεις και προϋποθέσεις ενέργειας του διακανονισμού.

Με τις διατάξεις του άρθρου 33 προβλέπεται διακανονισμός των εκπτώσεων που έγιναν κατά τον υπολογισμό του οφειλόμενου στο Δημόσιο φόρου με βάση τις περιοδικές δηλώσεις, οι οποίες υποβλήθηκαν από τον υποκείμενο στο φόρο καθ’ όλη τη διάρκεια της διαχειριστικής περιόδου. Με το διακανονισμό αυτό επιδιώκεται από το νόμο η τακτοποίηση, δηλαδή η αποκατάσταση στο ακριβές ποσό των εκπτώσεων εκείνων για τις οποίες το ύψος του ποσού που εκπέσθηκε, για κάποια αιτία, μεταβλήθηκε μέσα στη διαχειριστική περίοδο, αλλά η μεταβολή επήλθε μετά από το χρόνο υποβολής των περιοδικών δηλώσεων. […]

Έκπτωση μεγαλύτερη ή μικρότερη απ' αυτή που είχε δικαίωμα να ενεργήσει ο υποκείμενος στο φόρο.

Τέτοια περίπτωση εμφανίζεται κυρίως όταν η οριστική αναλογία της έκπτωσης στο τέλος του έτους είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από την αναλογία έκπτωσης που έκανε ο υποκείμενος στο φόρο με τις περιοδικές δηλώσεις.

    Περίπτωση μεταβολών που δεν είχαν ληφθεί υπόψη για τον καθορισμό του ακριβούς ποσού της έκπτωσης.

Τέτοιες περιπτώσεις εμφανίζονται κυρίως σε μεταγενέστερη μείωση του τιμήματος αγοράς αγαθών ή λήψης υπηρεσιών π.χ. λόγω συμπληρωματικής έκπτωσης χορηγούμενης από τον προμηθευτή. Το ίδιο  ισχύει επίσης και στην περίπτωση μεταγενέστερης μερικής ή ολικής ακύρωσης αγοράς ή πώλησης, με την προϋπόθεση όμως ότι όλες αυτές οι μεταβολές λαβαίνουν χώρα μετά από τη λήξη του χρόνου υποβολής των προσωρινών δηλώσεων και πριν από την υποβολή της ετήσιας εκκαθαριστικής.

(Π.4336/3162/Εγκ.10/10.7.1987).

Δεν ενεργείται διακανονισμός σε περιπτώσεις καταστροφής, απώλειας ή κλοπής που αποδεικνύονται ή δικαιολογούνται, καθώς και σε περιπτώσεις χορήγησης δώρων μέχρις αξίας 10 ευρώ και δειγμάτων τα οποία διατίθενται για το σκοπό της επιχείρησης.

Οι διακανονισμοί που αφορούν τις εκπτώσεις που διενεργήθηκαν σε μία διαχειριστική περίοδο περιλαμβάνονται σε δήλωση Φ.Π.Α. που υποβάλλεται το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έβδομου μήνα του επόμενου ημερολογιακού έτους, από το έτος που έληξε η διαχειριστική περίοδος.

Σημειώνεται πως με τις διατάξεις του άρθρου 1, παρ.8Β του ν.4281/2014 καταργήθηκε η υποβολή εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ για τις διαχειριστικές περιόδους που λήγουν μετά την 1/1/2014.

Οι διαφορές που θα προκύψουν από την έκπτωση του φόρου , βάσει των υποβαλλόμενων δηλώσεων ΦΠΑ , από εκείνη που είχε δικαίωμα να ενεργήσει ο υποκείμενος στο φόρο είτε είναι μεγαλύτερη είτε είναι μικρότερη θα πρέπει να περιλαμβάνονται από το έτος 2015 στην περιοδική δήλωση στους κωδικούς 407 (ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΑ ΠΟΣΑ) KAI 423 (ΑΦΑΙΡΟΥΜΕΝΑ ΠΟΣΑ) κατά περίπτωση.

Διακανονισμός εκπτώσεων στα πάγια.

Ειδικά για τα αγαθά επένδυσης ορίζεται ότι η έκπτωση του φόρου που έγινε κατά την απόκτησή τους, υπόκειται σε πενταετή διακανονισμό. Τούτο, γιατί θεωρείται ότι το αγαθό επένδυσης εξυπηρετεί την επιχείρηση για μία πενταετία. Αφετηρία της πενταετίας αποτελεί το έτος της έναρξης της χρησιμοποίησης του αγαθού επένδυσης στην επιχείρηση. Διευκρινίζεται σχετικά, ότι ημερομηνία για την έναρξη χρησιμοποίησης των αγαθών επένδυσης λαμβάνεται πάντοτε η 1η Ιανουαρίου κάθε έτους, ανεξάρτητα με τον πραγματικό χρόνο που χρησιμοποιήθηκε το αγαθό μέσα στο έτος αυτό.

Ο διακανονισμός ενεργείται κάθε έτος για το ένα πέμπτο (1/5) του φόρου που επιβάρυνε το αγαθό, ανάλογα με τις μεταβολές του δικαιώματος έκπτωσης.

Έτσι, σύμφωνα με τ' ανωτέρω, σε κάθε περίπτωση αγοράς αγαθού επένδυσης από υποκείμενη στο φόρο επιχείρηση, αυτή αφενός δικαιούται να εκπέσει ολόκληρο το ποσό του ΦΠΑ που επιβάρυνε την αγορά, κατά το χρόνο διενέργειας της αγοράς, αφετέρου υποχρεούται να παρακολουθεί για μια πενταετία το αγαθό επένδυσης.

Αν μέσα στα πέντε χρόνια, από την πρώτη χρησιμοποίηση του αγαθού επένδυσης, επέλθει μεταβολή στις εργασίες της επιχείρησης συνεπαγόμενη με-ταβολή στο δικαίωμα έκπτωσης, τότε η επιχείρηση υποχρεούται να κάνει διακανονισμό για το 1/5 του φόρου, που επιβάρυνε το αγαθό επένδυσης και για κάθε χρόνο που υπάρχει μεταβολή (διαφοροποίηση στην έκπτωση).

Παράδειγμα Νο 1:

Επιχείρηση μερικώς υποκείμενη στο φόρο, δηλαδή επιχείρηση που διενερ-γεί συγχρόνως υποκείμενες στο φόρο και απαλλασσόμενες πράξεις, υπο-βάλλει τις προσωρινές δηλώσεις απόδοσης του ΦΠΑ με εφαρμογή προσω-ρινής αναλογίας έκπτωσης 60% (ως προσωρινή αναλογία λαμβάνεται η ορι-στική του προηγούμενου έτους ). Αν οι κοινές εισροές, για τις υποκείμενες στο φόρο και τις απαλλασσόμενες πράξεις της επιχείρησης, επιβαρύνθηκαν σ' όλο το έτος  με φόρο, έστω συνολικού ποσού 900,00 €, η επιχείρηση με τις προσωρινές δηλώσεις έχει εκπέσει τα 60% αυτού, ή ευρω (900,00 X 60%) = 540,00 €. Από τα οριστικά στοιχεία της διαχειριστικής περιόδου του έτους, προκύπτει αναλογία 75% ( έστω π.χ. αξία υποκείμενων πράξεων, χωρίς ΦΠΑ 35.216 €., αξία απαλλασσόμενων πράξεων 11.800,00 € και οριστική αναλογία 12.000 : 16.000 = 75%).

Στην περίπτωση αυτή θα γίνει διακανονισμός και θα αυξηθεί ο φόρος που εκπέσθηκε με τις προσωρινές δηλώσεις από 540,00€ (900,00 X 60%) στο πράγματι δικαιούμενο ποσό των €. (900,00 Χ 75%) 675,00 €.

θα εκπεσθεί δηλαδή συμπληρωματικά φόρος εισροών 135 € (900 Χ 75% = 675 μείον 540 = 135).

Παράδειγμα Νο 2:

Λόγω αυξημένων ετήσιων αγορών, επιχείρηση υποκείμενη στο φόρο, λαβαίνει από τον προμηθευτή της συμπληρωματική έκπτωση επί των ετήσιων αγορών της, ανερχόμενη στο ποσό των 300 €. πλέον φόρο, έστω 69 €. Η έκπτωση λογίστηκε κατά τη διενέργεια των εγγραφών κλεισίματος (τακτοποίησης) ισολογισμού του προμηθευτή. Το σχετικό παραστατικό φέρει ημερομηνία 31/12 και στάλθηκε μετά την υποβολή των προσωρινών δηλώσεων. Η επιχείρηση που λαβαίνει τη συμπληρωματική έκπτωση, υποχρεούται να κάνει διακανονισμό και να μειώσει τόσο την αξία των αγορών της κατά 300 €., όσο και το φόρο που έχει εκπέσει με τις προσωρινές δηλώσεις, κατά το ποσό των 69 €. Αυτό το ποσό των 69 € ,θα πρέπει να το αποδώσει στο Δημόσιο.

Παράδειγμα Νο 3:

Επιχείρηση ολικά υποκείμενη στο φόρο αγοράζει στις 12.11.2011 αγαθό επένδυσης (μηχάνημα), το οποίο αρχίζει να χρησιμοποιεί από 15.12.2011.

Τιμή αγοράς 6.000 €. πλέον ΦΠΑ 1380 €.

Για την αγορά αυτή η επιχείρηση έχει πλήρες δικαίωμα έκπτωσης του φόρου και πραγματικά εκπίπτει τα 1380 €. με τη δήλωση του μηνός Νοεμβρίου 2011. Παράλληλα υπόκειται σε διακανονισμό, για το ποσό των 1380 €. που εξέπεσε, μέσα στην πενταετία 2010 έως και 2015 και για το 1/5 αυτού για κά-θε χρόνο, δηλαδή για ποσό 276 €. (1380 X 1/5) το χρόνο. Αν υποτεθεί ότι κατά τα έτη 2012 και 2013 δεν επήλθε μεταβολή αναφορικά με το δικαίωμα έκπτωσης της επιχείρησης (εξακολουθεί να παραμένει ολικά υποκείμενη στο φόρο), τότε γι' αυτά τα έτη δε θα γίνει διακανονισμός.

Το 2014 η επιχείρηση μεταβάλλει τη δραστηριότητα της και ασχολείται με τη διενέργεια φορολογητέων και αφορολόγητων πράξεων, σε ποσοστό 50% αντίστοιχα. Το δικαίωμα έκπτωσης των κοινών εισροών στις φορολογητέες και μη, πράξεις, διαμορφώνεται επίσης σε 50% (μεταβολή στο δικαίωμα). Επομένως για το έτος αυτό, υπάρχει υποχρέωση για διακανονισμό στο ποσό των 276€ (1380 X 1/5 = 276). Στο διακανονισμό προσδιορίζεται η διαφορά μεταξύ της ενεργηθείσης κατά το χρόνο της αγοράς του μηχανήματος έκπτωσης και της δικαιούμενης κατά το έτος του διακανονισμού, ως εξής:

•     διενεργηθείσα έκπτωση κατά την αγορά 1380 €
•     αναλογούσα έκπτωση σε κάθε έτος της 5ετίας 276€
•     μείον αναλογούσα έκπτωση στο έτος 2014 276 X 50% 138€
•     επίπλέον ενεργηθείσα έκπτωση για το έτος 2014 138€

Αυτή η επιπλέον ενεργηθείσα έκπτωση των 138€ για το έτος 2014, θα αποδοθεί στο Δημόσιο. με την δήλωση ΦΠΑ. Αν το επόμενο έτος 2015 (τελευταίο έτος διακανονισμού), η επιχείρηση ασχολείται και πάλι αποκλειστικά με τη διενέργεια φορολογητέων πράξεων ή το μηχάνημα απασχοληθεί αποκλειστικά σε φορολογητέα δραστηριότητα, δεν απαιτείται για το τελευταίο αυτό έτος διακανονισμός. (Δεν υπάρχει μεταβολή στο δικαίωμα έκπτωσης, σε σχέση με το αντίστοιχο δικαίωμα κατά το έτος της αγοράς του αγαθού επένδυσης)

Πάγια που θεωρούνται ότι χρησιμοποιήθηκαν σε φορολογητέες δραστηριότητες

Σε περίπτωση παράδοσης αγαθών επένδυσης ή οριστικής παύσης της χρησιμοποίησης αυτών σε φορολογητέες πράξεις, κατά τη διάρκεια πενταετίας ή δεκαετίας, προκειμένου για ακίνητα της παραγράφου 2 , ενεργείται εφάπαξ διακανονισμός μέσα στο ίδιο έτος και τα αγαθά αυτά θεωρούνται, για τα έτη που απομένουν, ότι χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά και μόνο:

α) σε φορολογητέες δραστηριότητες, εφόσον πρόκειται:

αα) για παράδοση η οποία υπάγεται στο φόρο,

ββ) για καταστροφή, απώλεια ή κλοπή, που αποδεικνύονται ή δικαιολογούνται με νόμιμα παραστατικά,

γγ) για παράδοση ακινήτων με σύμβαση πώλησης και επαναμίσθωσης (sale and lease back), σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης γ΄ της παρ. 9 του άρθρου 6 του ν. 1665/1986.

δδ) για παράδοση έργων σύνδεσης σταθμών αυτοπαραγωγής ή ανεξάρτητης παραγωγής μέχρι το δίκτυο της Δ.Ε.Η. Α.Ε. ή του Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε., σύμφωνα με όσα ορίζονται στο ν. 2773/1999 (Α΄ 286) όπως ισχύει.

Πάγια που χρησιμοποιήθηκαν σε αφορολόγητες δραστηριότητες (Λοιπές περιπτώσεις)

Εάν εντός της περιόδου διακανονισμού από την πραγματοποίηση της δαπάνης για απόκτηση ή κατασκευή επενδυτικών αγαθών δεν έχει γίνει έναρξη της χρησιμοποίησης αυτών, θεωρείται ότι διατέθηκαν αποκλειστικά και μόνο σε αφορολόγητες πράξεις και ενεργείται εφάπαξ διακανονισμός με την εκκαθαριστική δήλωση της διαχειριστικής αυτής περιόδου.

Εξαιρείται του ανωτέρω περιορισμού της πενταετίας η πραγματοποίηση της δαπάνης, για την απόκτηση ή την κατασκευή επενδυτικών αγαθών από οργανισμούς, επιχειρήσεις και εταιρίες κοινής ωφέλειας.

Η επιστημονική ομάδα της ASTbooks.

Πηγή: Taxpress.gr