Άρθρο – Φορολογική μεταχείριση ασφαλιστικών εισφορών

Με την περίπτωση γ’ του άρθρου 23 του Ν. 4172 ορίζεται ότι δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές. Συνεπώς, οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί εμπρόθεσμα (εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους ή τυχόν παράτασής της), ακόμη και σε επόμενο φορολογικό έτος, εκπίπτουν από τα έσοδα του φορολογικού έτους το οποίο αφορούν.

Με την ΠΟΛ.1113/2-6-2015, αλλά και μια σειρά έγγραφα που είχαν προηγηθεί (π.χ. Δ12Α 1054299 ΕΞ 26-3-2014, Δ12Α 1170320 ΕΞ 30-12-2014), έχουν δοθεί αναλυτικές οδηγίες σχετικά με την έκπτωση των υπόψη δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.

Με το παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να φτιάξουμε έναν εύχρηστο οδηγό σχετικά με  την έκπτωση των ασφαλιστικών εισφορών.

    1. Ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων της επιχείρησης

Η περίπτωση αυτή δεν χρήζει ιδιαίτερων διευκρινίσεων δεδομένου ότι το εν λόγω έξοδο εξέπιπτε πάντα από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. Μοναδική διαφορά σε σχέση με τις προϊσχύουσες διατάξεις, είναι ότι πλέον εκπίπτουν μόνο οι καταβληθείσες εισφορές και όχι αυτές που μπορεί να μην έχουν καταβληθεί, αλλά έχουν βεβαιωθεί  από το Ι.Κ.Α. ή άλλο ασφαλιστικό οργανισμό μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης.

Τα παραπάνω αφορούν τόσο τις εισφορές του εργοδότη, όσο και του εργαζομένου, οι οποίες, ως εμπεριεχόμενες στις αμοιβές του, βαρύνουν τον εργοδότη.

Η έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, θα γίνει συμπληρώνοντας τα εν λόγω ποσά στους κωδικούς 522 - 524 του εντύπου Ε3.

    2. Ασφαλιστικές εισφορές ιδιοκτήτη ατομικής επιχείρησης

Ήδη με την παράγραφο 45 του άρθρου 3 του ν.4110/2013 είχε οριστεί ότι οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές των ιδιοκτητών ατομικής επιχείρησης, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους. Τα παραπάνω ισχύουν και με τις νέες διατάξεις, εφόσον βέβαια πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις που τίθενται στο άρθρο 22 του Ν. 4172/13. Αυτό θα γίνει καταχωρώντας τις εν λόγω εισφορές στους κωδικούς 516 - 518 του εντύπου Ε3.

    3. Ασφαλιστικές εισφορές ιδιοκτήτη ατομικής επιχείρησης που φορολογείται με την κλίμακα φορολογίας των μισθωτών

Οι εν λόγω δαπάνες είναι οι μοναδικές που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των ατομικών επιχειρήσεων που φορολογούνται με την κλίμακα φορολογίας του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Βεβαίως, τα παραπάνω ισχύουν εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις που τίθενται στο άρθρο 22 του Ν. 4172/13,  δηλαδή οι εν λόγω εισφορές πρέπει να έχουν καταχωρηθεί στα τηρούμενα βιβλία, καθώς ο τρόπος φορολογίας του εισοδήματος δεν αλλοιώνει το γεγονός ότι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Για αυτό το λόγο, τα υπόψη ποσά συμπληρώνονται στους κωδικούς 516 - 518 του εντύπου Ε3 και όχι στους κωδικούς 351/352 του εντύπου Ε1.

    4. Ασφαλιστικές εισφορές μελών προσωπικών εταιρειών (Ο.Ε., Ε.Ε.) και αστικών εταιρειών

• Οι ασφαλιστικές εισφορές φυσικού προσώπου, το οποίο ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα (μέσω ατομικής επιχείρησης) και είναι παράλληλα μέλος προσωπικής ή αστικής εταιρείας, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής του επιχείρησης. Αυτό θα γίνει καταχωρώντας τις εν λόγω εισφορές στους κωδικούς 516 - 518 του εντύπου Ε3 της ατομικής του επιχείρησης.
• Οι ασφαλιστικές εισφορές φυσικού προσώπου, το οποίο ασκούσε επιχειρηματική δραστηριότητα μέσω ατομικής επιχείρησης που έχει τεθεί σε αδράνεια και είναι παράλληλα μέλος προσωπικής ή αστικής εταιρείας, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της προσωπικής ή αστικής εταιρείας. Αυτό θα γίνει καταχωρώντας τις εν λόγω εισφορές στους κωδικούς 516 - 518 του εντύπου Ε3 της εταιρείας.
• Οι ασφαλιστικές εισφορές φυσικού προσώπου, το οποίο δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και είναι μέλος προσωπικής ή αστικής εταιρείας εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της προσωπικής ή αστικής εταιρείας.
• Σε περίπτωση συμμετοχής εταίρου σε περισσότερες προσωπικές εταιρείες, οι ασφαλιστικές εισφορές εκπίπτουν από την εταιρεία από την οποία λαμβάνει το μεγαλύτερο φορολογητέο εισόδημα.

    5. Ασφαλιστικές εισφορές εταίρων Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. και των μελών Δ.Σ. Α.Ε. ή διαχειριστών Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε.

• Σε περίπτωση που οι εταίροι Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. λαμβάνουν αμοιβή από την εταιρία αλλά παράλληλα ασκούν και επιχειρηματική δραστηριότητα, οι ασφαλιστικές τους εισφορές θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ατομικής τους επιχείρησης και όχι από αυτά της ΕΠΕ/ΙΚΕ. Αυτό θα γίνει καταχωρώντας τις εν λόγω εισφορές στους κωδικούς 516 - 518 του εντύπου Ε3.
• Σε περίπτωση που οι εταίροι Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. λαμβάνουν αμοιβή και ΔΕΝ ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και επιπλέον οι αμοιβές που λαμβάνουν από την Ε.Π.Ε. ή την Ι.Κ.Ε. θεωρούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, οι ασφαλιστικές τους εισφορές θα εκπίπτουν από το εισόδημά τους από μισθωτές υπηρεσίες και όχι από αυτό της ΕΠΕ/ΙΚΕ. Αυτό θα γίνει καταχωρώντας τις εν λόγω εισφορές στους κωδικούς 351/352 του εντύπου Ε1.
• Οι ασφαλιστικές εισφορές μελών Δ.Σ. Α.Ε. ή διαχειριστών Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το εάν  συμμετέχουν ή όχι στο κεφάλαιο των υπόψη εταιρειών, θα εκπίπτουν από το εισόδημά τους από επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό θα γίνει καταχωρώντας τις εν λόγω εισφορές στους κωδικούς 516 - 518 του εντύπου Ε3 της ατομικής τους επιχείρησης.
• Οι ασφαλιστικές εισφορές μελών Δ.Σ. Α.Ε. ή διαχειριστών Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. που ΔΕΝ ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το εάν  συμμετέχουν ή όχι στο κεφάλαιο των υπόψη εταιρειών, και επιπλέον οι αμοιβές που λαμβάνουν λόγω της ιδιότητάς τους αυτής θεωρούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, θα εκπίπτουν από το εισόδημά τους από μισθωτές υπηρεσίες. Αυτό θα γίνει καταχωρώντας τις εν λόγω εισφορές στους κωδικούς 351/352 του εντύπου Ε1.
• Επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τα όσα αναφέρουμε ανωτέρω, οι ασφαλιστικές εισφορές των υπόψη προσώπων, ΔΕΝ εκπίπτουν σε καμία περίπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των ΕΠΕ, ΙΚΕ ή Α.Ε., όπως για παράδειγμα, στην περίπτωση εταίρου ΕΠΕ που δεν λαμβάνει καμία αμοιβή, αλλά μόνο τα κέρδη που αντιστοιχούν στο εταιρικό του μερίδιο. Σε περίπτωση βέβαια, που η υπόψη ΕΠΕ καταβάλλει στον εταίρο τις ασφαλιστικές του εισφορές, τότε θεωρείται ότι ο εταίρος αποκτά εισόδημα από μισθωτή εργασία και οι εν λόγω εισφορές εκπίπτουν από το εισόδημα του από μισθωτή εργασία, ενώ η ΕΠΕ τις εκπίπτει ως έξοδα μισθοδοσίας.

    7. Πίνακας περιπτώσεων έκπτωσης ασφαλιστικών εισφορών

Για να γίνει πιο εύχρηστο το παρόν άρθρο, συγκεντρώσαμε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις στον ακόλουθο αναλυτικό πίνακα:

    8. Χρόνος έκπτωσης ασφαλιστικών εισφορών

• Οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί εμπρόθεσμα (εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους ή τυχόν παράτασής της), ακόμη και σε επόμενο φορολογικό έτος, εκπίπτουν από τα έσοδα του φορολογικού έτους το οποίο αφορούν.
• Ασφαλιστικές εισφορές που αφορούν στα έτη 2014 και επόμενα, οι οποίες καταβάλλονται εκπρόθεσμα, εκπίπτουν κατά το έτος καταβολής τους ανεξαρτήτως του έτους που αφορούν.
• Εκπρόθεσμες ασφαλιστικές εισφορές ετών 2014 και επομένων που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, θα εκπίπτουν κατά το χρόνο καταβολής τους σύμφωνα με την υπόψη ρύθμιση.
• Υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές που αποδίδονται στα ασφαλιστικά ταμεία από τους ίδιους τους ασφαλισμένους (ΟΑΕΕ, ΤΕΒΕ, κ.λπ.) που αφορούν το φορολογικό έτος 2014 και καταβάλλονται το 2015 μέχρι τη νόμιμη προθεσμία που ορίζει ο οικείος ασφαλιστικός φορέας, μπορούν να εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδα του φορολογικού έτους 2014.
• Ασφαλιστικές εισφορές που αποδίδονται στα ασφαλιστικά ταμεία από τους ίδιους τους ασφαλισμένους (ΟΑΕΕ, ΤΕΒΕ, κ.λπ.), που αφορούν τις χρήσεις των ετών 2012 και μετά και που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, θα εκπίπτουν στο έτος που πραγματικά καταβάλλονται.
• Ασφαλιστικές εισφορές που αποδίδονται στα ασφαλιστικά ταμεία από τους ίδιους τους ασφαλισμένους (ΟΑΕΕ, ΤΕΒΕ, κ.λπ.), που αφορούν τις χρήσεις των ετών 2011 και πριν και που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, ΔΕΝ θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα.
• Θεωρούμε ότι ασφαλιστικές εισφορές που αποδίδονται στο ΙΚΑ, που αφορούν τις χρήσεις των ετών πριν το 2014 και που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, θα εκπίπτουν στο έτος που πραγματικά καταβάλλονται, εφόσον βέβαια δεν έχουν ήδη εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα προηγούμενων χρήσεων ως βεβαιωμένες ασφαλιστικές εισφορές μέσω της διαδικασίας  της Πράξης Επιβολής Εισφορών.

Προσοχή!  Τα πρόστιμα και οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, που επιβάλλονται λόγω εκπρόθεσμης ή μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών προς τα ασφαλιστικά ταμεία, δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα καμίας επιχείρησης.

    9. Πίνακας για το χρόνο έκπτωσης ασφαλιστικών εισφορών

Για να γίνει πιο εύχρηστο το παρόν άρθρο, συγκεντρώσαμε τις περιπτώσεις που αφορούν το χρόνο έκπτωσης των ασφαλιστικών εισφορών, στον ακόλουθο αναλυτικό πίνακα:

Η επιστημονική ομάδα της ASTbooks.

Πηγή: Taxpress.gr