Τα μεγάλα στοιχήματα του Οκτωβρίου

Μισογεμάτο βλέπουν το ποτήρι των εκλογών οι επιχειρηματίες. Η σταθεροποίηση της οικονομίας πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα για τη νέα κυβέρνηση. Οι δυνατότητες ανάκαμψης και το «βουνό» προβλημάτων. Οι τεράστιες εκκρεμότητες προ και... μετά μνημονίου.

Επιχειρήσεις και επενδυτές έχουν ουσιαστικά κατεβάσει τα μολύβια λόγω της νέας χρονοτριβής που έχει επιφέρει η νέα επικείμενη εκλογική αναμέτρηση.

Όλοι αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες, ωστόσο πολλοί ελπίζουν πως από τον Οκτώβριο θα μπορούσε να διαμορφωθεί ένα -σε γενικές γραμμές τουλάχιστον- συναινετικό πολιτικό κλίμα με μια κυβέρνηση που θα οδηγούσε την οικονομία σε σταδιακή ομαλοποίηση.

Δυνατότητες ανάκαμψης φαίνεται να υπάρχουν, ωστόσο οι προκλήσεις είναι πολλές και το κυβερνητικό σχήμα που θα προκύψει μετά τις εκλογές θα πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα (και αποτελεσματικά) ένα βουνό από προβλήματα.

Την ομαλοποίηση της πολιτικής κατάστασης και κυρίως την επιτακτική ανάγκη να κυβερνηθεί απρόσκοπτα η χώρα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα επιθυμεί ο επιχειρηματικός κόσμος της χώρας. Τα προβλήματα ήταν ήδη σημαντικά και το φθινόπωρο του 2014, ωστόσο από τότε που φάνηκε πως θα βαδίζαμε σε εκλογές (Νοέμβριος του 2014) έως και σήμερα:

-Τα προϋπάρχοντα προβλήματα δεν αντιμετωπίστηκαν, λόγω των παρατεταμένων διαπραγματεύσεων με τους Ευρωπαίους και της πολιτικής εμπλοκής που ακολούθησε αμέσως μετά τη συμφωνία στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών τον Ιούλιο.

-Προστέθηκαν και νέα προβλήματα, μέσα από τη δραστική μείωση των καταθέσεων, από την επιβολή αυστηρών κεφαλαιακών ελέγχων στο τέλος Ιουνίου και από τον νέο δημοσιονομικό εκτροχιασμό στα δημόσια οικονομικά, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία (απώλεια εσόδων γύρω στα 4 δισ. ευρώ).

«Η πραγματική οικονομία καλείται αρχικά να σταθεροποιηθεί και στη συνέχεια να ανακάμψει, έχοντας μπροστά της να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις του νέου μνημονίου, δηλαδή των νέων περικοπών στις κρατικές δαπάνες και των αυξημένων φορολογιών, ο συνδυασμός των οποίων θα μειώσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και θα πλήξει περαιτέρω τα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων», δηλώνει υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης εταιρείας, ο οποίος συμπληρώνει: «Πιστεύω πως η κατάσταση είναι αναστρέψιμη, ωστόσο για να γίνει αυτό πρέπει η επόμενη κυβέρνηση να λύνει ένα πρόβλημα κάθε μέρα. Περιθώρια καθυστερήσεων δεν υπάρχουν. Είναι απαραίτητο να εξελιχθούν τα πράγματα κατ' αυτόν τον τρόπο, πλην όμως αμφιβάλλω για το αν το πολιτικό σύστημα της χώρας θα επιδείξει την απαιτούμενη ωριμότητα και σωφροσύνη».
Αισιοδοξία με επιφυλάξεις

Γενικότερα, στον επιχειρηματικό κόσμο επικρατεί η αντίληψη ότι από τις εκλογές -κάτω φυσικά από προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα μια πολυκομματική συγκυβέρνηση με στόχο τη διατήρηση της χώρας στην ζώνη του ευρώ- θα μπορούσε να προκύψει κάτι θετικό: μακριά από τις πολώσεις του παρελθόντος (κόντρες μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών), μια συγκυβέρνηση που θα εφαρμόσει τις αρχές του ψηφισθέντος μνημονίου και παράλληλα θα προσπαθεί να περιορίσει τη φοροδιαφυγή, να περικόψει σπατάλες, να αυξήσει τα κονδύλια που θα εισρεύσουν για επενδύσεις και κοινωνική πρόνοια από την Ευρώπη, να αντιμετωπίσει μια σειρά από καυτές εκκρεμότητες, να τονώσει το κλίμα εμπιστοσύνης για την ελληνική οικονομία και φυσικά να προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις.

Χαρακτηριστική είναι η εκτίμηση γνωστού επιχειρηματία: «Το περιβάλλον δεν είναι κακό για την ελληνική οικονομία. Το χαλαρό ευρώ ευνοεί τις εξαγωγές και τον τουρισμό, ενώ οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου και των άλλων βασικών εμπορευμάτων αμβλύνουν τις επιπτώσεις της κρίσης στις τσέπες των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Ο τουρισμός σημείωσε φέτος νέο ιστορικό ρεκόρ σε αριθμό επισκεπτών και έσοδα. Το ίδιο έγινε με τις εξαγωγές, που τουλάχιστον πριν από το κλείσιμο των τραπεζών και την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων (πρώτο εξάμηνο) σημείωσε αύξηση σε σχέση με πέρυσι.

Απλά, από τη στιγμή που θα αποκατασταθεί το κλίμα ομαλότητας, η ελληνική οικονομία έχει τη δυνατότητα να αρχίσει να ανακάμπτει και πάλι το 2016. Να μη μας διαφεύγει επίσης πως σημαντικού ύψους κεφάλαια θα μπορούσαν να επενδυθούν από το εξωτερικό, με στόχο να εκμεταλλευθούν την προβλεπόμενη ανάκαμψη της οικονομίας μας. Βέβαια για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να επιδείξει την απαιτούμενη ευελιξία».
Βουνό οι εκκρεμότητες

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα προβλήματα και τα ζητήματα που θα πρέπει να χειριστεί η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επικείμενες εκλογές είναι... βουνό!

-Θα πρέπει να δοθούν μάχες προκειμένου να μη χαθούν επενδυτικά κονδύλια ύψους 2 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, καθώς και να ξεκινήσει η απορρόφηση των κονδυλίων του νέου κοινοτικού προγράμματος.

-Εξίσου άμεση είναι η προτεραιότητα να ρυθμιστούν οι εκκρεμότητες που υπάρχουν και έτσι να ξεκινήσει και πάλι η υλοποίηση των τεσσάρων μεγάλων αυτοχρηματοδοτούμενων οδικών αξόνων (το μεγαλύτερο project που έτρεξε το 2014 και απασχόλησε δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους).

-Επιβάλλεται να ολοκληρωθεί εντός της χρονιάς η νέα ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών (έτσι ώστε να αποφευχθεί το κούρεμα των καταθέσεων) και μάλιστα με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μην καταστραφούν οι μέτοχοι των τραπεζών (βασικότερος το ελληνικό Δημόσιο) και έτσι (μεταξύ άλλων) πληγεί σε σημαντικό βαθμό το μέλλον του ελληνικού χρηματιστηρίου.

Στο σημείο αυτό έχουν παρέμβει σημαντικοί άνθρωποι της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, οι οποίοι πιστεύουν πως α) το πλήγμα στους μετόχους θα εξοικονομήσει πολύ μικρά ποσά και θα οδηγήσει σε απώλεια πολύ μεγαλύτερων, β) με δεδομένο ότι πάνω από 150.000 Έλληνες διαθέτουν μετοχές τραπεζών (ήδη καταγράφουν ζημίες 99% την τελευταία πενταετία) το πλήγμα για το μέλλον του ελληνικού χρηματιστηρίου θα είναι εντονότατο.

-Απαιτείται να προχωρήσει τάχιστα το ζήτημα της νομοθετικής ρύθμισης του ζητήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, εκκρεμότητα που όσο υπάρχει αποτελεί τροχοπέδη για την ομαλή εξέλιξη της οικονομίας. Το ποσό των μη εξυπηρετούμενων δανείων εκτιμάται σήμερα γύρω στα 100 δισ. ευρώ και σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, μέσα από ταχείς και αποτελεσματικούς χειρισμούς, θα μπορούσε να περιοριστεί σημαντικά, φέροντας μάλιστα και ρευστότητα στα ταμεία των τραπεζών.

-Ακόμη περιμένουμε -από την εποχή του πρώτου μνημονίου επί υπουργίας Γιώργου Παπακωνσταντίνου- την ψήφιση «ενός δίκαιου φορολογικού νομοσχεδίου»...

-Μετά τις εκλογές θα πρέπει να τρέξουν οι διαδικασίες, έτσι ώστε από τις αρχές του 2016 να αρχίσει να λαμβάνει σάρκα και οστά το φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που περιλαμβάνει το νέο μνημόνιο.

-Με γρήγορους ρυθμούς θα πρέπει να αίρονται οι απαγορεύσεις των κεφαλαιακών ελέγχων και επίσης οι παρενέργειες που έχουν αυτές προκαλέσει στην πραγματική οικονομία. Το ζήτημα των δυσκολιών εισαγωγής πρώτων υλών και εμπορευμάτων αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση. Επίσης, όσο το δυνατόν ταχύτερα θα πρέπει να αποκατασταθεί η στρέβλωση στο ελληνικό χρηματιστήριο, όπου οι Έλληνες επενδυτές -σε αντίθεση με τους ξένους- έχουν ουσιαστικά τη δυνατότητα μόνο να πουλάνε και όχι να αγοράζουν μετοχές.

-Επιτέλους, θα πρέπει να αρχίσει η είσπραξη των φορολογικών εσόδων! Και αυτό γιατί μέσα από μια σειρά καθυστερήσεων, ουσιαστικά δεν έχει ακόμη εισπραχθεί το μεγαλύτερο τμήμα της φορολογίας εσόδων φυσικών προσώπων και φυσικά το σύνολο του φόρου ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Το σύνολο των ποσών αυτών είναι πολύ μεγάλο και θα πρέπει να εισπραχθεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα οι δυσκολίες να είναι αρκετές και η προσπάθεια του νέου υπουργού Οικονομικών δύσκολη.

-Αναμφίβολα, σημαντικές αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν και σε άλλα πεδία της κυβερνητικής πολιτικής, όπως στην υγεία (έντονες αντιδράσεις έχουν προκαλέσει τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο τρίτο μνημόνιο), στην παιδεία, στην εξόφληση των κρατικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς επιχειρήσεις και φυσικά στο μεταναστευτικό.
Οι επενδυτές στο περιθώριο

Στη μετεκλογική ομαλοποίηση της πολιτικής και της οικονομικής ζωής της χώρας ελπίζουν και οι Έλληνες επενδυτές, οι οποίοι σήμερα είναι ουσιαστικά θεατές των εξελίξεων, παρακολουθώντας μάλιστα την κατάσταση με... δεμένα τα χέρια.

-Στο Χρηματιστήριο της Αθήνας δεν μπορεί να γίνει αγορά μετοχών από Έλληνες επενδυτές με «παλιό χρήμα», άρα ουσιαστικά η πλειονότητα των επενδυτών δεν μπορεί να αγοράσει.

-Οι κάτοχοι μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων δεν έχουν τη δυνατότητα ούτε αγορών, αλλά ούτε και πωλήσεων.

-Υπάρχει αδυναμία συναλλαγών στα ομόλογα.

-Υπάρχει στρεβλή σχέση στις καταθέσεις, καθώς ο αποταμιευτής δεν έχει τη δυνατότητα ανάληψης των χρημάτων του, πέρα από τη μεταφορά τους σε άλλη ελληνική τράπεζα (παρατηρήθηκε και μείωση επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις μετά την επιβολή των capital controls).

Ειδικότερα τώρα, στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, σε καλύτερη θέση φαίνεται να βρίσκονται οι μετοχές των διεθνοποιημένων εταιρειών που είναι κερδοφόρες και διαθέτουν ισχυρή ρευστότητα.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επικείμενη δημοσίευση των εξαμηνιαίων αποτελεσμάτων των εισηγμένων εταιρειών έως την προσεχή Δευτέρα 31/8, όχι μόνο για να διαπιστωθεί πώς τα πήγαν κατά το πρώτο μισό του έτους, αλλά και για ενημερώσουν το επενδυτικό κοινό για το πώς επηρεάστηκαν από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων.

Πηγή: euro2day.gr