Αγοραπωλησίες ιδιώτη μέσω διαδικτύου

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ιδιώτης έχει στην κατοχή του συλλογή από διάφορα συλλεκτικά αντικείμενα αξίας, όπως πχ. έργα τέχνης, χρυσά νομίσματα, συλλεκτικά νομίσματα, γραμματόσημα, αντίκες κλπ. Την συλλογή του αυτή αποφασίζει να εκποιήσει σταδιακά σε τρίτους μέσω ηλεκτρονικών αγγελιών. Οι μεταβιβάσεις αυτές ενδιαφέρουν την φορολογική διοίκηση; Υπάρχει υποχρέωση δήλωσης των μεταβιβάσεων αυτών στις φορολογικές αρχές; Υπάρχουν όρια και προϋποθέσεις στις μεταβιβάσεις αυτού του είδους;

Απάντηση:

Η πράξεις που αναφέρετε στο ερώτημά σας, ενδέχεται να μην προκαλούν φορολογικό ενδιαφέρον, υπό προϋποθέσεις, ωστόσο είναι δυνατόν να διαμορφώνουν πλαίσιο επιχειρηματικής δραστηριότητας, με τις ανάλογες συνέπειες.

Στον ΚΦΕ (Ν 4172/2013), ρητά αναφέρεται και ορίζεται η έννοια της επιχειρηματικής συναλλαγής. Έτσι, σύμφωνα με την παρ. 3, του άρθρου 21, του κώδικα φορολογίας, ως «επιχειρηματική συναλλαγή» θεωρείται κάθε μεμονωμένη ή συμπτωματική πράξη με την οποία πραγματοποιείται συναλλαγή ή και η συστηματική διενέργεια πράξεων στην οικονομική αγορά με σκοπό την επίτευξη κέρδους. Ακολούθως, διευκρινίζεται στον νόμο, ότι «κάθε τρεις ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός ενός εξαμήνου θεωρούνται συστηματική διενέργεια πράξεων»[1]. Υπό την έννοια αυτή, είναι ενδεχόμενο, η συστηματική  ενασχόληση του ιδιώτη με την εκποίηση των αντικειμένων που αναφέρονται στο ερώτημα, να προκαλέσει και φορολογικό ενδιαφέρον.

Ωστόσο, επειδή τα αντικείμενα που κατέχει ο ιδιώτης, ως συλλογές, τα οποία αποκτήθηκαν σταδιακά, στο πλαίσιο ιδιωτικών συναλλαγών ή από οποιαδήποτε άλλη αιτία (πχ από τους γονείς του, ως ενθύμια), δεν συνιστούν επαγγελματικές αγορές, είναι δυσδιάκριτο το όφελος που μπορεί να προκύψει από την εκποίησή τους (με εξαίρεση ίσως τα χρυσά νομίσματα, τα οποία έχουν μια αντικειμενική βάση υπολογισμού  για την ανταλλαγή τους, επειδή αναφέρονται σε συγκεκριμένο πολύτιμο μέταλλο).

Κοντολογίς, υποθέτουμε ότι δεν αποκτήθηκαν με σκοπό την περαιτέρω εκμετάλλευσή τους, ως εμπορική δραστηριότητα, αλλά προέκυψαν από συλλεκτική διάθεση και για προσωπικούς ή συναισθηματικούς λόγους. Αν συνεκτιμηθούν τα παραπάνω, κατά την γνώμη μας, για τις συγκεκριμένες μεταβιβάσεις (όχι με συστηματικό τρόπο, αλλά με ιδιωτικές ανταλλαγές), ενδέχεται να έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για την προσαύξηση περιουσίας, υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν 4174/2013). Σχετική είναι η αναφορά της παραγράφου 4 του άρθρου 21 του ΚΦΕ[2], η οποία παραπέμπει στο άρθρο 39 του ΚΦΔ. Σύμφωνα με αυτό: «σε περίπτωση διαπίστωσης προσαύξησης περιουσίας, η προσαύξηση αυτή δεν υπόκειται σε φορολογία, εφόσον ο φορολογούμενος αποδείξει την πραγματική πηγή αυτής, καθώς επίσης και ότι αυτή είτε έχει υπαχθεί σε νόμιμη φορολογία είτε απαλλάσσεται από το φόρο σύμφωνα με ειδικές διατάξεις».

Σε αντίθετη περίπτωση επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 33% (παρ. 4, άρθρο 29, ΚΦΕ).

Τέλος, κατά την άποψή μας, αν ο ιδιώτης θέλει να αξιοποιήσει τα χρηματικά ποσά που θα εισπράξει από αυτές τις μεταβιβάσεις, προκειμένου να δικαιολογήσει στη συνέχεια απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, θα πρέπει ασφαλώς να γνωστοποιήσει τις ενέργειές του στη φορολογική αρχή, μέσω των ιδιωτικών συμφωνητικών που θα καταρτίζει με τους αντισυμβαλλόμενους αγοραστές, στοιχεία των οποίων θα υποβάλλονται ηλεκτρονικά με την διαδικασία των τριμηνιαίων καταστάσεων.    

Πάντως η θέση της διοίκησης (έγγραφο ΔΕΑΦ Α 1033419 ΕΞ 2016/2.3.2016 "εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα το κέρδος που προκύπτει από την πώληση συλλογής γραμματοσήμων", ατομική λύση) σε παρεμφερή με τη δική σας περίπτωση συνοψίζεται στα εξής:

Α) Πρέπει να εξετάζεται εάν υπάρχει η πρόθεση για επίτευξη κέρδους. Όπως έχει γίνει δεκτό (1099729/1838/Α0012/31.10.2005 έγγραφο), η κερδοσκοπική πρόθεση πρέπει να υπάρχει κατά το χρόνο που περιέρχεται στην κυριότητα του φορολογουμένου το περιουσιακό στοιχείο που πρόκειται να πωληθεί. Αυτό συμβαίνει σε αντιδιαστολή με τα περιουσιακά στοιχεία που έρχονται στη κατοχή του φορολογουμένου για επένδυση ή ιδιοχρησιμοποίηση ή άλλες αιτίες και όχι για μεταπώληση, οπότε το κέρδος που τυχόν προκύψει από αυτά δεν προσδίδει την έννοια του εισοδήματος από εμπορική επιχείρηση και δεν υπόκειται σε φόρο.

Β) Όπως έχει γίνει πάγια δεκτό από τη διοίκηση, (σχετικά τα 1033511/598/Α0012/8.5.2001 και 1102183/1648/Α0012/6.11.2001 έγγραφα) εφόσον η συλλογή των αντικειμένων (όπως π.χ. η συλλογή γραμματοσήμων, οι παλιές και σπάνιες φωτογραφίες καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας) είναι προϊόν πολύχρονης προσπάθειας και διενέργειας διαφόρων εργασιών από μέρους του συλλέκτη (ανταλλαγές, αγορές, γνώση και εξειδίκευση σχετικά με το αντικείμενο κλπ.), δεν πρόκειται δηλαδή για περίπτωση απόκτησης του προϊόντος της συλλογής αυτής από τυχαίο γεγονός ή πράξη που συνέβη μια μόνο φορά (απόκτηση από κληρονομιά κλπ), το χρηματικό ποσό που θα λάβει ο υπόψη συλλέκτης από την πώληση των πιο πάνω ειδών συλλογής είχε χαρακτηρισθεί εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις σύμφωνα με το άρθρο 28 του ν.2238/1994. Επίσης, έχει γίνει δεκτό ότι φορολογούμενος που κατέχει από τα παιδικά του χρόνια μια μεγάλης αξίας συλλογή γραμματοσήμων και προέβη σε πολλαπλές τμηματικές πωλήσεις της συλλογής αυτής, αποκτά εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις. εφόσον αυτή η συλλογή γραμματοσήμων αποτελεί προϊόν δικής του πολύχρονης προσπάθειας και έχει προβεί σε περισσότερες από μια πωλήσεις γραμματοσήμων.

Γ) Επιπρόσθετα, με το 1081233/1949/Α0012/19.7.1995 έγγραφο έχει γίνει δεκτό ότι όταν ο φορολογούμενος έχει προβεί σε περισσότερες από μια πωλήσεις ιδιωτικής συλλογής, αποκτά εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις. Είναι σαφές ότι η συχνότητα των πωλήσεων μέρους μιας συλλογής γραμματοσήμων παίζει καθοριστικό ρόλο για τον χαρακτηρισμό του εισοδήματος που προκύπτει ως εισόδημα από επιχειρηματική πλέον δραστηριότητα (αρ. 21 του ν.4172/2013). Πολλαπλές πωλήσεις στοιχειοθετούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Επιπρόσθετα σύμφωνα με την ανωτέρω θέση είναι σαφές ότι με τη πώληση συλλογής γραμματοσήμων προκύπτει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα εφόσον η συλλογή αυτή είναι προϊόν πολύχρονης προσπάθειας και διενέργειας διαφόρων εργασιών από μέρους του συλλέκτη και δεν αποκτάται από τυχαίο γεγονός ή πράξη που συνέβη μια μόνο φορά (απόκτηση από κληρονομιά κλπ).

Σύμφωνα τέλος με το εν λόγω έγγραφο, όλα τα ανωτέρω θέματα υπόκεινται τη ελεγκτική αρμοδιότητα του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ.
 
 

[1] Ωστόσο, η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται για τους τίτλους που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά ή πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης συμπεριλαμβανομένης και της Εναλλακτικής Αγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ή για τα ομόλογα που εκδίδονται από εισηγμένες εταιρείες, καθώς και για τα κρατικά ομόλογα.

[2] «Κάθε προσαύξηση περιουσίας που προέρχεται από παράνομη ή αδικαιολόγητη ή άγνωστη πηγή ή αιτία θεωρείται κέρδος από επιχειρηματική δραστηριότητα υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας».

Πηγή: epixeirisi.gr