Η κατάργηση ή η ενσωμάτωση του 13ου και 14ου μισθού, για τους εργαζόμενους στην ιδιωτική οικονομία

Την εποχή που καταργήθηκαν τα επιδόματα εορτών Πάσχα, Χριστουγέννων και αδείας από τις μισθοδοσίες των δημοσίων υπαλλήλων (αλλά και του ευρύτερου δημόσιου τομέα), με τον Ν 4093/2012[1] (την «σημαδιακή» ημερομηνία δημοσίευσής του: 12/11/12),

εφαρμόστηκε κατά γράμμα η εκδοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), για οριζόντιες περικοπές. Το ΔΝΤ, είχε πάντα έτοιμη «την συνταγή της (εξωτερικής) υποτίμησης του εθνικού νομίσματος», για την συγκεκριμένη χώρα, η οποία το (προσ-) καλούσε, προκειμένου να «συνδράμει» στην επίλυση των δημοσιονομικών προβλημάτων ή των προβλημάτων χρέους της κ.λπ. Στην χώρα μας αυτό δεν μπορούσε να γίνει, αφού υπάρχει ένταξη σε νομισματική ζώνη χωρών, συνεπώς δεν υφίσταται αυτοτελώς εθνικό νόμισμα για να υποτιμηθεί, άρα η εναλλακτική εκδοχή είναι η «εσωτερική υποτίμηση». Είδαμε και βιώσαμε (βιώνουμε, ακόμη, ποιος ξέρει πόσο;) τα «καλά» της εσωτερικής υποτίμησης (φαύλος κύκλος ύφεσης, συρρίκνωση της κατανάλωσης, διατήρηση της υψηλής ανεργίας, υποεπένδυση, υπερφορολόγηση των εισοδημάτων και της περιουσίας κ.λπ.), βοηθούντος βεβαίως και του πολιτικού μας συστήματος, δηλαδή των πολιτικών μας, οι οποίοι απεδείχθησαν κατώτεροι των περιστάσεων, είτε επειδή φοβήθηκαν το πολιτικό κόστος, είτε επειδή επέλεξαν μιαν άκρατη δημαγωγία με σκοπό την ανάληψη της εξουσίας και δεν κατόρθωσαν να «σκύψουν» επάνω στα προβλήματα των πολιτών της χώρας, με όρους συνεργασίας μεταξύ τους, όπως σε άλλες χώρες έγινε. Προτίμησαν την αντιπαράθεση και την ασύμμετρη διασπορά φόβου και ελπίδας, με αποτέλεσμα, μετά από πλέον των πέντε ετών εφαρμογής προσαρμοστικών νόμων και προγραμμάτων, να βρισκόμαστε πάντα στην αρχή της διαδρομής.

Σε κάθε περίπτωση,  τον Νοέμβριο του 2012, οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, είχαν διάφορες άλλες αρνητικές επιπτώσεις στα μισθολογικά τους (νομοθετημένος μισθός, αδράνεια των ΣΣΕ, κατάργηση μισθολογικών όρων, αλλαγή προς τα κάτω στον υπολογισμό των αποζημιώσεων απόλυσης, ελαστικές μορφές απασχόλησης κ.λπ.), ωστόσο για κάποιους λόγους, διατήρησαν τις 14μηνες ετήσιες αποδοχές τους. «Κουτσουρεμένες» μεν, αλλά δεκατέσσερις! Είχαμε επισημάνει την περίοδο εκείνη, ότι κάποια στιγμή θα αντιμετωπίσουμε το θέμα των 14μηνων αποδοχών, δηλαδή της κατάργησής τους και μόνο εκ του λόγου ότι ίσως είμαστε η μοναδική χώρα που διατηρεί ένα τέτοιο σύστημα καταβολής ετήσιων αποδοχών στην Ευρώπη.

Επανέρχεται λοιπόν τώρα, το θέμα της εσωτερικής υποτίμησης, μέσω της συζήτησης για αλλαγές στα εργασιακά και ασφαλώς, τώρα θα ασχοληθούμε οι πάντες (δανειστές και αυτόκλητοι προστάτες, εντός ή εκτός της χώρας) με τον ιδιωτικό τομέα και συγκεκριμένα, πώς θα μειώσουμε το περιβόητο εργατικό κόστος. Είναι γεγονός ότι κάποια στιγμή θα συνέβαινε αυτό. Ας μην αυταπατώμεθα. Δεν ωφελεί…

Το ζήτημα ποιο είναι:

•     Κατάργηση, με την έννοια της οριζόντιας περικοπής, όπως έγινε το 2012 στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων; Ξαφνικός θάνατος δηλαδή; Ή,
•     κατάργηση μεν, αλλά ενσωμάτωση;

Παρόλα αυτά, η ενσωμάτωση είναι ελαφρώς «πονηρή» λέξη. Τι σημαίνει αυτό; Καταρχάς, έχουμε τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό (586,08 ευρώ και 510,95 ευρώ για νέους ηλικίας μέχρι 25 ετών). Από ότι πληροφορούμαι, διαβάζοντας τον Τύπο, υπάρχει η «συμβατική σοφία» ότι στην Ελλάδα έχουμε τον υψηλότερο μέσο όρο αμοιβών (!), σε σχέση με το κατά κεφαλήν εισόδημα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κ.λπ. Συνεπώς, σε καμιά περίπτωση δεν θα προταθεί και δεν θα γίνει δεκτή η μεταβολή των παραπάνω νομοθετημένων μισθών. Άρα, ενσωμάτωση των δύο επιπλέον μισθών, στις ετήσιες αποδοχές, για τους ήδη εργαζόμενους, κάτι μπορεί να σημαίνει: Αν ένας μισθωτός έχει π.χ. ακαθάριστο μισθό 810 ευρώ σε 14μηνη βάση, θα λαμβάνει μετά την ενσωμάτωση: 810 × 14 / 12 = 945 ευρώ ανά μήνα. Αν όμως προσληφθεί κάποιος μετά την κατάργηση των επιδομάτων και δεν έχουν προσαρμοστεί τα ελάχιστα νομοθετημένα όρια, θα προσλαμβάνεται με τις ισχύουσες αποδοχές σε 12μηνη βάση. Σε κάθε περίπτωση, όταν γίνεται η διαπραγμάτευση για την πρόσληψη ενός μισθωτού, ο μεν εργοδότης θα έχει κατά νου τον μισθό επί 12, ενώ ο εργαζόμενος θα θέλει να «ενσωματώσει» στις ετήσιες αποδοχές του και τους δύο μισθούς που «κόβονται». Φθάνουμε έτσι στην «αντινομία» του Μαρξ, η οποία θεωρητικά κατέληγε στην προλεταριακή επανάσταση, αφού συγκρούονταν αντίθετα συμφέροντα και φυσικά νικητής ήταν πάντα ο αδύναμος εργάτης.

Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέπουμε τις παρενέργειες. Η οικονομία είναι σε μέγιστο βαθμό ψυχολογία. Η αίσθηση ότι προκαλείται μείωση αποδοχών θα επηρεάσει αρνητικά την καταναλωτική κίνηση, άρα την μείωση της δραστηριότητας, με ότι σημαίνει αυτό ως προς την συντήρηση του φαύλου κύκλου.

Υπό την έννοια αυτή, ο ενάρετος κύκλος αργεί να φανεί…

Νίκος Σγουρινάκης

[1] ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Γ.: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Γ. 1.: ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ 1. Τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας, που προβλέπονται από οποιαδήποτε γενική ή ειδική διάταξη, ή ρήτρα ή όρο συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητική απόφαση ή με ατομική σύμβαση εργασίας ή συμφωνία, για λειτουργούς, υπαλλήλους και μισθωτούς του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ., και Ο.Τ.Α., καθώς και για τα μόνιμα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και αντίστοιχους της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού και Λιμενικού Σώματος, καταργούνται από 1.1.2013.

Πηγή: epixeirisi.gr