Το ποινολόγιο και το εκκρεμές του Φουκώ

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου τα οποία διαρρέουν από το Υπ. Οικονομικών, σχεδιάζεται η επαναφορά των προστίμων του άρθρου 54 του ΚΦΔ όπως ίσχυαν ή έστω κατά τι μειωμένα, πριν την κατάργησή τους με την παρ.3 του άρθρου 3 του Ν.4337/2015 για την παράβαση της μη έκδοσης αποδείξεων λιανικής πώλησης.

Η αλλαγή αυτή πραγματοποιείται σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους από την προηγούμενη και αναδεικνύει την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται το ζήτημα των κυρώσεων για μία από τις σοβαρές παραβάσεις του φορολογικού συστήματος, που είναι η μη έκδοση φορολογικού στοιχείου.

Από την ψήφιση ακόμα του αρχικού νόμου 4174/2013 είχε επισημανθεί η αυστηρότητα των ποινών, οι οποίες ήταν καταφανώς εκτός της αρχής που ορίζει ότι η τιμωρία πρέπει να είναι ανάλογη της παράβασης, εάν θέλει να έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα και να είναι δίκαιη. Υπενθυμίζεται ότι μετά την τροποποίηση του ΚΦΔ με το Ν.4254/2014 θεωρούταν ειδική διαδικαστική παράβαση η μη έκδοση ή η ανακριβής έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης ή επαγγελματικών στοιχείων η οποία τιμωρούταν με την επιβολή προστίμου το οποίο σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 54 όπως ίσχυσε επίσης μετά την τροποποίηση της από τον παραπάνω νόμο, ανέρχονταν στα 250 ή 500 ευρώ ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων, για κάθε παράβαση. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η μη έκδοση μίας απόδειξης λιανικής πώλησης από μία Α.Ε. αξίας έστω 1 ευρώ, να τιμωρείται με πρόστιμο 500 ευρώ. Με το ίδιο πρόστιμο τιμωρούταν και η μη έκδοση στοιχείων μεγάλης αξίας, καθιστώντας το σύστημα παράλογο και εκτός κάθε αρχής δικαίου.

Με την παρ.3 του άρθρου 3 του Ν.4337/2015 δεν είχαμε κάποιο εξορθολογισμό των προβλεπόμενων ποινών, αλλά είχαμε την κατάργηση της παράβασης της μη έκδοσης αποδείξεων λιανικής πώλησης ως ειδικής παράβασης, με αποτέλεσμα σε περίπτωση που δεν υπήρχε το αδίκημα της φοροδιαφυγής όπως οριζόταν τότε στο άρθρο 55 να επιβάλλεται μόνο το πρόστιμο της παρ.1 του άρθρου 58Α το οποίο είναι αυτό που ισχύει σήμερα και προβλέπει την επιβολή ποινής ίσης με το 50% του ΦΠΑ του οποίου την πληρωμή απέφευγε ο παραβάτης. Δηλαδή στο παράδειγμα του 1 ευρώ που αναφέραμε προηγουμένως ο ΦΠΑ που αναλογεί είναι 0,19 ευρώ και το πρόστιμο 0,10 ευρώ, αντί των 500 ευρώ που ίσχυε.

Αυτή η αλλαγή προφανώς δημιούργησε πρόσφορο έδαφος για μαζική καταστρατήγηση από πολλούς επιχειρηματίες της υποχρέωσης έκδοσης αποδείξεων, αφού ακόμα και στην περίπτωση εντοπισμού των παραβάσεων οι κυρώσεις ήταν δυσανάλογα ελαφρές αυτή τη φορά.

Θα περίμενε κανείς ότι το μάθημα από τις επιπτώσεις όλων αυτών των παλινωδιών και μάλιστα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, θα οδηγούσε σε κάποιο εξορθολογισμό του συστήματος και στην επιβολή ποινών που θα ήταν αποτρεπτικές μεν αλλά όχι εξοντωτικές και κυρίως κλιμακωτές, ώστε να μην πλήττουν στον ίδιο βαθμό τον κουλουρά που πουλάει χωρίς απόδειξη το κουλούρι με τον έμπορο ειδών μεγάλης αξίας που πουλάει το προϊόντα του εκδίδοντας απόδειξη στο 10% της πραγματικής αξίας.

Αντ’ αυτού και εφόσον επιβεβαιωθούν οι διαρροές, σχεδιάζεται η επαναφορά του προηγούμενου αποτυχημένου συστήματος, ενώ δεν λείπουν οι φωνές για επαναφορά ακόμα και της αλήστου μνήμης ποινής του κλεισίματος επιχειρήσεων και μαγαζιών.

Ελπίζουμε ότι αυτή η ταλάντωση από το ένα άκρο στο άλλο όσον αφορά τις ποινές κάποια στιγμή θα σταματήσει σε ένα σημείο ισορροπίας που θα εξασφαλίζει και το δίκαιο και τον αποτρεπτικό χαρακτήρα που πρέπει να έχει οποιοδήποτε σύστημα κυρώσεων και δεν θα καταλήξει σαν το εκκρεμές του Φουκώ σε μία αιώνια ταλάντευση που είναι «εντυπωσιακή» ως θέαμα αλλά άνευ ουσίας και αποτελέσματος.[1]

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΙΧΕΛΙΝΑΚΗΣ

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ

[1] Το εκκρεμές του Φουκώ είναι εκκρεμές με δυνατότητα ελεύθερης εκτέλεσης ταλαντώσεων. Η ελεύθερη μεταβολή του επιπέδου κίνησης του εκκρεμούς αποδεικνύει την κίνηση της γης. Την ονομασία του την πήρε από τον Γάλλο φυσικό Ζαν Μπερνάρ Λεόν Φουκώ που το πρωτοπαρουσίασε στο Παρίσι. (Πηγή: βικιπαίδεια).

Πηγή: epixeirisi.gr