fbpx
Skip to main content

Οι στόχοι της διαπραγμάτευσης και το πρωτογενές πλεόνασμα

Κατά την άποψή μου, η διαπραγμάτευση της χώρας μας με τους εταίρους - δανειστές (που εκπροσωπούνται από τους λεγόμενους «θεσμούς»), ως προς την λήψη δέσμης μέτρων, τα οποία θα οδηγούσαν στο κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, θα έπρεπε να έχει θέσει τους παρακάτω στόχους:

Πρώτον,  το τρίτο μνημόνιο του καλοκαιριού του 2015 να είναι το τελευταίο. Το 2018, η χώρα να έχει τη δυνατότητα να δανειστεί από τις «αγορές», χωρίς την ανάγκη να υπογραφεί νέα δανειακή σύμβαση με κατάρτιση νέου μνημονίου.

Δεύτερον, να οριστεί συγκεκριμένο πλαίσιο διευθέτησης του δημοσίου χρέους, στο μέτρο του εφικτού (όχι «κορώνες» της μορφής: «διαγραφή» και «επονείδιστο»).

Τρίτον, να καταλήξουμε σε πρωτογενή πλεονάσματα τέτοιου μεγέθους, που να μην προκαλούν λιτότητα και να επιβάλουν υπερφορολόγηση. Πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% επί  του ΑΕΠ[1] (ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, στην προκειμένη περίπτωση), για περισσότερα των πέντε ετών, απλώς θα «εγκαταστήσουν» μονίμως μία σκληρή λιτότητα.

Όλοι οι παραπάνω στόχοι έχουν μία κοινή παράμετρο: την βιώσιμη ανάπτυξη, ήτοι την ανάπτυξη που να μη στηρίζεται (μόνο) στην κατανάλωση, αλλά σε συνδυασμό με τους όρους ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, να αντλείται από την πρωτογενή  και δευτερογενή παραγωγή, ασφαλώς δε από ένα θετικό εμπορικό ισοζύγιο.

Τι είναι όμως πρωτογενές πλεόνασμα και ποιο πρέπει να είναι το μέγεθός του;

Όπως είναι γνωστό, κάθε χώρα, τους τελευταίους μήνες του έτους, καταρτίζει τον προϋπολογισμό εσόδων - εξόδων του κράτους, για το επόμενο (οικονομικό) έτος. Τα έσοδα προέρχονται από φόρους (άμεσους, έμμεσους, φόρους κεφαλαίου, λοιπές φορολογίες) και από τις αποκρατικοποιήσεις (σε ότι αφορά την χώρα μας), ενώ τα έξοδα αφορούν τις πρωτογενείς δαπάνες του κράτους (άμυνα, υγεία, παιδεία, ασφάλεια κ.λπ) και την καταβολή τόκων εξυπηρέτησης του χρέους. Αν τα έσοδα δεν καλύψουν τα έξοδα, συνεπώς έχουμε έλλειμμα, η αρνητική αυτή διαφορά θα διευθετηθεί με δανεισμό. Συνεχή ελλείμματα καταλήγουν σε αύξηση του δημοσίου χρέους.

Στη χώρα μας, κατά το πρώτο δίμηνο του 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικής Πολιτικής και Προϋπολογισμού (Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης), το πρωτογενές πλεόνασμα που προέκυψε, ήταν 2.123 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού (δηλαδή του Τακτικού και του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων), κατά το ως άνω διάστημα, ανήλθαν στο ποσό των 8.332 εκατ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες (συμπεριλαμβανομένων και των τόκων, οι οποίοι ανήλθαν στο ποσό των 1.700 εκατ. ευρώ), διαμορφώθηκαν στο ύψος των 7.909 εκατ. ευρώ. Η θετική διαφορά των 423 εκατ. ευρώ (8.332 – 7.909) ονομάζεται πλεόνασμα Κρατικού Προϋπολογισμού. Αν δεν ληφθούν υπόψη οι πληρωμές των τόκων, τότε το πλεόνασμα είναι 2.123 εκατ. ευρώ (1.700 + 423), οπότε το ποσό αυτό αποκαλείται πρωτογενές πλεόνασμα. Συνεπώς, το πρωτογενές πλεόνασμα έχει ως κύριο στόχο την εξασφάλιση της αποπληρωμής των τόκων του δημοσίου χρέους (όχι και την αποπληρωμή των δόσεων του χρέους).

Υπό την έννοια αυτή, όταν μια χώρα έχει πρωτογενές πλεόνασμα, μπορεί και πρέπει να ρυθμίζει με τέτοιο τρόπο τα οικονομικά της, ώστε να μη προσθέτει υποχρεώσεις, πέραν αυτών που ήδη έχει (υφιστάμενες). Οίκοθεν νοείται ότι οι υφιστάμενες αυτές υποχρεώσεις παραμένουν, δεν διαγράφονται σε κάθε περίπτωση.

Η χώρα μας  εμφανίζεται λοιπόν,  να έχει πρωτογενές πλεόνασμα. Τούτο σημαίνει ότι δαπανά λιγότερα από όσα εισπράττει (φόροι). Συνεπώς, δεν πρέπει να προσθέτει νέες υποχρεώσεις και ακολούθως, δεν πρέπει να επιβαρύνει το υφιστάμενο έλλειμμα της. Ωστόσο, το χρέος της προς τις άλλες χώρες εξακολουθεί να υφίσταται. Για το υφιστάμενο αυτό χρέος, εγγράφονται τόκοι, οι οποίοι πρέπει και να πληρώνονται. Με άλλα λόγια το δημοσιονομικό μας έλλειμμα παραμένει και για να εξυπηρετηθεί πρέπει είτε να αυξηθούν τα έσοδα, είτε να μειωθούν οι δαπάνες. Και οι δύο όμως αυτές εκδοχές, καταλήγουν σε λιτότητα.

Το αν η διαπραγμάτευση πέτυχε τους στόχους που αναφέραμε στην αρχή του σημειώματος, απομένει να αποδειχθεί στην πορεία, παρόλη την καθυστέρηση και το κόστος που προστέθηκε εξαιτίας της.

Ας ελπίσουμε να μη έχουμε ένα τέταρτο μνημόνιο, να δοθούν σχετικές διευκολύνσεις και διευθετήσεις στο δημόσιο χρέος μας, ώστε να καταστεί βιώσιμο, άρα να μην προκαλεί προσκόμματα στον ελεύθερο δανεισμό μας από τις «αγορές».

Τέλος, μέσω της αναμενόμενης ανάπτυξης, το ποσοστό του πρωτογενούς πλεονάσματος επί του ΑΕΠ, να είναι ανώδυνο και να περιορίσει το μέγεθος της λιτότητας και την φορολογική επιβάρυνση πολιτών και επιχειρήσεων.

Βασική προϋπόθεση είναι η υλοποίηση των συμφωνηθέντων και η ελάφρυνση της φορολογίας.

Αυτή η τελευταία, θα επιτρέψει να αναπνεύσει η οικονομία, κυρίως δε ο ιδιωτικός τομέας που έχει επιφορτιστεί να στηρίζει τα δημοσιονομικά έσοδα και την απασχόληση.

Καλή Ανάσταση, με ελπίδα για το μέλλον της χώρας!

Μακάρι, να κλείσει η αξιολόγηση…


Νίκος Σγουρινάκης

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

[1] ΑΕΠ (ακαθάριστο εγχώριο προϊόν) είναι το σύνολο όλων των προϊόντων και αγαθών που παράγει μια οικονομία, σε χρηματικές μονάδες. Κοντολογίς, είναι η συνολική αξία όλων των τελικών αγαθών που παρήχθησαν  και των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν, στο εσωτερικό της  χώρας, εντός ενός έτους, ανεξαρτήτως της ιδιοκτησίας των παραγωγικών μονάδων (αν δηλαδή οι φορείς  είναι κάτοικοι εσωτερικού ή εξωτερικού).

ΑΕΠ (ακαθάριστο εθνικό προϊόν) είναι το προϊόν ή εισόδημα που αποκτούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μιας χώρας, σε διάστημα ενός έτους. Διαφέρει από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, κατά το ότι συμπεριλαμβάνει και τα εισοδήματα που απέκτησαν οι πολίτες ή οι επιχειρήσεις της χώρας, οι οποίοι όμως κατοικούν στο εξωτερικό.

Η έννοια του «ακαθάριστου» και στις δύο περιπτώσεις, αναφέρεται στην μη αφαίρεση των αποσβέσεων του πάγιου κεφαλαίου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την διαμόρφωση του προϊόντος.


Πηγή: epixeirisi.gr

Τα cookies μας διευκολύνουν να σας παρέχουμε τις υπηρεσίες μας. Με τη χρήση των υπηρεσιών μας επιτρέπετε να χρησιμοποιούμε cookies.