Εντονες αβεβαιότητες στα δημοσιονομικά

Την πρώτη και ισχυρότερη δόση των μέτρων που περιέχει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2013-2016 θα εφαρμόσει ο προϋπολογισμός του 2013, ο οποίος σήμερα εισάγεται προς ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής.

Η επιτυχία του νέου προϋπολογισμού στηρίζεται στην απόδοση μέτρων ύψους 11 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 9 δισ. αφορούν σε μειώσεις δαπανών και τα 2 δισ. θα προέλθουν από την αύξηση των εσόδων.

Συνολικά δηλαδή από τα μέτρα ύψους 14,2 δισ. ευρώ, που ενσωματώνει το μεσοπρόθεσμο, το 77,5% θα εφαρμοστεί τον πρώτο χρόνο και τα υπόλοιπα μέχρι το 2016. Υπενθυμίζεται όμως ότι για την περίοδο 2013-2016 το υπουργείο Οικονομικών διαπιστώνει και ένα δημοσιονομικό κενό ύψους 4,7 δισ. ευρώ, το οποίο θα μετουσιωθεί σε νέα μέτρα που θα αφορούν στη διετία 2015-2016. Στην παρούσα φάση αποκαλούνται «μη προσδιοριζόμενα μέτρα» και ανέρχονται σε 1,9 δισ. ευρώ για το 2015 και σε 2,8 δισ. ευρώ, για το 2016.

Παράλληλα, ο προϋπολογισμός του 2013 δεν αντιμετωπίζει ούτε το πρόβλημα του δημόσιου χρέους, το οποίο θα αυξηθεί τόσο σε ποσό όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Ειδικότερα, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης στο τέλος του 2012 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 340.600 εκατ. ευρώ ή 175,6% του ΑΕΠ.

Το 2013, το χρέος προβλέπεται ότι θα ανέλθει στα 346.200 εκατ. ευρώ ή 189,1% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 13,5% του ΑΕΠ έναντι του 2012. Εντός του επόμενου έτους προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 5.600 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της κάλυψης του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης.

Σε υψηλά επίπεδα, στο ποσό των 68,7 δισ. ευρώ, θα παραμείνουν οι χρηματοδοτικές ανάγκες του προϋπολογισμού του 2013, ενώ για την κάλυψή τους απαιτείται η συνδρομή και του μηχανισμού στήριξης.

Ειδικότερα, από δάνεια της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ το Δημόσιο υπολογίζει να αντλήσει ποσό ύψους 26,1 δισ. ευρώ, ενώ σε 40 δισ. ευρώ θα ανέλθουν οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων, 2,5 δισ. ευρώ θα εισπραχθούν από αποκρατικοποιήσεις και 100 εκατ. ευρώ θα αναζητηθούν με ειδικές εκδόσεις ομολόγων.

Κεντρικός στόχος του προϋπολογισμού του 2013 είναι η μείωση του ελλείμματος Γενικής Κυβέρνησης στο ποσό των 9.442 εκατ. ευρώ ή στο 5,2% του ΑΕΠ, από 6,6% του ΑΕΠ που θα διαμορφωθεί το έλλειμμα του 2012, σύμφωνα με τις έως τώρα εκτιμήσεις, αλλά και επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 748 εκατ. ευρώ, ή 0,4% του ΑΕΠ, από πρωτογενές έλλειμμα ύψους 2.396 εκατ. ευρώ ή 1,2% του ΑΕΠ το 2012.

Το 2013 ο κρατικός προϋπολογισμός (της κεντρικής διοίκησης) θα παρουσιάσει έλλειμμα ύψους 12.752 εκατ. ευρώ, το οποίο όμως μειώνεται κατά:

- 589 εκατ. ευρώ, από το πλεόνασμα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης

- 2.721 εκατ. ευρώ, από το πλεόνασμα των ασφαλιστικών ταμείων.

Δηλαδή το έλλειμμα μειώνεται κατά 3.310 εκατ. ευρώ, λόγω των πλεονασμάτων των ασφαλιστικών ταμείων και των ΟΤΑ.

Επίσης, οι πληρωμές τόκων Γενικής Κυβέρνησης (κράτους, Ταμείων και ΟΤΑ) μειώνονται σε 10.189 εκατ. ευρώ, από 10.486 εκατ. ευρώ το 2012, οπότε για το 2013 προκύπτει το πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 748 εκατ. ευρώ.

Από τα αναλυτικά στοιχεία της εισηγητικής έκθεσης του προϋπολογισμού προκύπτει πως η μείωση του ελλείμματος αλλά και το πρωτογενές πλεόνασμα θα προκύψουν από τη θεαματική βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων των ασφαλιστικών ταμείων.

Δηλαδή, ενώ το 2012 τα Ταμεία θα εμφανίσουν έλλειμμα 2.223 εκατ. ευρώ, το 2013 θα εμφανίσουν πλεόνασμα ύψους 2.721 εκατ. ευρώ. Προφανώς σε ένα έτος το αποτέλεσμα των ασφαλιστικών ταμείων θα βελτιωθεί σχεδόν κατά 5 δισ. ευρώ. Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται στη δραστική περικοπή των συντάξεων, από τον Ιανουάριο του 2013, των εφάπαξ, την κατάργηση των δώρων και των επιδομάτων.

Οι φόροι του 2013

Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό, οι πρόσθετοι φόροι για το 2013 είναι 1,99 δισ. ευρώ.

Το ποσό θα προκύψει από την εφαρμογή των ακόλουθων μέτρων:

- Τη μείωση των επιστροφών του ΦΠΑ στους αγρότες, λόγω της μείωσης του συντελεστή επιστροφής από 11% σε 6%, που θα αποφέρει πρόσθετα έσοδα 152,1 εκατ. ευρώ.

- Την κατάργηση από τα εισοδήματα του 2012, που θα φορολογηθούν το 2013, του αφορολόγητου για τα παιδιά που θα αποφέρει στο Δημόσιο πρόσθετα έσοδα 379 εκατ. ευρώ.

- Τη μείωση της επιδότησης του ΕΦΚ στους αγρότες από το 95% στο 80% η οποία θα αποφέρει πρόσθετα έσοδα 129,5 εκατ. ευρώ.

- Η αύξηση της φορολόγησης της χωρητικότητας των πλοίων που θα αποφέρει πρόσθετα έσοδα 80 εκατ. ευρώ.

- Τη φορολόγηση τυχερών παιχνιδιών του ΟΠΑΠ με προσδοκώμενη αύξηση εσόδων κατά 388,5 εκατ. ευρώ.

- Την αύξηση εσόδων από την αναπροσαρμογή κατά δύο έτη των ορίων συνταξιοδότησης.

- Την αύξηση των εισφορών για παλαιότερους και νέους ασφαλισμένους, που θα αποφέρει έσοδα στα ασφαλιστικά ταμεία ύψους 817 εκατ. ευρώ.

Συνολικά τα έσοδα από την άμεση φορολογία προβλέπεται να διαμορφωθούν το 2013 σε 19.877 εκατ. ευρώ εμφανίζοντας μείωση 4,6%, σε σχέση με το 2012, παρά την επιβολή και νέων φόρων.

Μάλιστα, τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθούν σε 7.890 εκατ. ευρώ.

Τα έσοδα από φόρους στην περιουσία προβλέπεται ότι θα συνεχίσουν να αυξάνονται και θα διαμορφωθούν σε 3.176 εκατ. ευρώ.

Από τα ληξιπρόθεσμα, άμεσους φόρους ΠΟΕ προβλέπεται να εισπραχθούν 3.307 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από φόρους κατανάλωσης αναμένεται να ανέλθουν σε 9.336 εκατ. ευρώ.

Τα μέτρα στο μέτωπο των δαπανών

Τα μέτρα στο μέτωπο των δαπανών θα αποδώσουν εξοικονομήσεις της τάξης των 9 δισ. ευρώ εντός του 2013, αλλά η καθαρή τους επίπτωση διαμορφώνεται σε χαμηλότερα επίπεδα λόγω της ύφεσης.

Ειδικότερα, το σύνολο των δαπανών του προϋπολογισμού του 2013 διαμορφώνεται σε 62.652 εκατ. ευρώ, από 68.705 εκατ. ευρώ, φέτος. Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού μειώνονται σε 55.85 εκατ. ευρώ από 61.855 φέτος, ενώ οι πρωτογενείς δαπάνες από 47.586 το 2012 θα μειωθούν σε 44.650 εκατ. ευρώ το 2013.

Οι κυριότερες παρεμβάσεις του προϋπολογισμού στις δαπάνες είναι:

1. Η δαπάνη για τις συντάξεις μειώνεται κατά 5.447,3 εκατ. ευρώ το 2013, ποσό που θα εξοικονομηθεί από τις κλιμακωτές μειώσεις από 5-15% για αποδοχές πάνω από 1.000 ευρώ.

2. Η μείωση της μισθολογικής δαπάνης κατά 1.689,6 εκατ. ευρώ, που θα προέλθει από την κατάργηση των δώρων στο δημόσιο τομέα (605,6 εκατ. ευρώ), τις μειώσεις των ειδικών μισθολογίων κ.λπ.

3. Οι περικοπές των κοινωνικών επιδομάτων θα αποδώσουν 211 εκατ. ευρώ.

4. Τα κονδύλια για υγειονομική περίθαλψη θα μειωθούν κατά 491,1 εκατ. ευρώ.

5. Η μείωση του ύψους του ΠΔΕ θα αποδώσει 150 εκατ. ευρώ.

6. Η μείωση των μη μισθολογικών δαπανών των υπουργείων θα αποδώσει 234,5 εκατ. ευρώ.

7. Οι δαπάνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μειώνονται κατά 50 εκατ. ευρώ.

8. Οι αμυντικές δαπάνες μειώνονται κατά 306,3 εκατ. ευρώ.

9. Οι δαπάνες της εκπαίδευσης μειώνονται κατά 122,6 εκατ. ευρώ.

10. Οι δαπάνες των ΔΕΚΟ μειώνονται κατά 290,5 εκατ. ευρώ.

Πηγή: Ναυτεμπορική