Ασφυξία στην κυπριακή αγορά

Οι πρώτες ισχυρές αναταράξεις κάνουν ήδη την εμφάνισή τους στην κυπριακή αγορά από το παρατεταμένο λουκέτο των τραπεζικών ιδρυμάτων της χώρας.

Η έλλειψη ρευστού και η άρνηση ολοένα και περισσότερων προμηθευτών κι επιχειρηματιών να δεχτούν επιταγές οδηγεί σταδιακά την αγορά σε συνθήκες ασφυξίας, με τις συνέπειες να γίνονται ήδη εμφανείς στην καθημερινότητα των Κύπριων καταναλωτών.
Το «θρίλερ» επιτείνει η απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας πως τα τραπεζικά υποκαταστήματα θα μείνουν κλειστά μέχρι την Τρίτη, ημέρα κατά την οποία εξαντλούνται και οι αντοχές της αγοράς, σύμφωνα με τους παραγωγικούς φορείς.
«Η αγορά σιγά σιγά στραγγίζει. Επανερχόμαστε σε συναλλαγές μόνο τοις μετρητοίς, με τα μετρητά να λιγοστεύουν μέρα με τη μέρα», έλεγε χθες χαρακτηριστικά ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Πολίτης», Σωτήρης Παρούτης.

Προβλήματα αντιμετωπίζουν οι εισαγωγές και οι εκτελωνίσεις, ενώ «πρώτο θύμα» της πρωτοφανούς κατάστασης είναι ο τομέας των καυσίμων. Οπως τόνιζε χθες ο πρόεδρος του Συνδέσμου Πρατηριούχων, Στέφανος Στεφάνου, οι Κύπριοι θα μπορούν από σήμερα να βάζουν καύσιμα μόνο με μετρητά.
«Από αύριο (σ.σ.: σήμερα) οι εταιρείες δεν θα δέχονται πια επιταγές και θα προμηθεύουν τα πρατήρια μόνο τοις μετρητοίς. Αυτό σημαίνει πως κι εμείς αναγκαζόμαστε να πουλάμε καύσιμα στους καταναλωτές μόνο με μετρητά όσο είναι κλειστές οι τράπεζες». Πολλοί πρατηριούχοι, λέει, θα αναγκαστούν να αγοράσουν περιορισμένες ποσότητες λόγω έλλειψης ρευστού. Προς το παρόν, πάντως, δεν σημειώνονται ελλείψεις, εκτιμά ο ίδιος.

Τα πρώτα προβλήματα κάνουν την εμφάνισή τους και στις υπεραγορές τροφίμων (σούπερ μάρκετ).
Oπως εξηγεί ο Ανδρέας Χατζηαδάμου, στέλεχος του Συνδέσμου Υπεραγορών, παρατηρείται κάμψη, καθώς ο κόσμος αγοράζει μόνο τα απαραίτητα για τις καθημερινές ανάγκες του. Την ίδια στιγμή, ολοένα και περισσότεροι προμηθευτές απορρίπτουν τις επιταγές και ζητούν ρευστό.
«Υπάρχουν προμηθευτές που αρνούνται να παραδώσουν εμπορεύματα με επιταγές. Ελλείψεις δεν υπάρχουν ακόμη στα τρόφιμα, αλλά το φαινόμενο μας προβληματίζει», παρατηρεί ο κ. Χατζηαδάμου. Ο ίδιος εκφράζει φόβους πως αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα δημιουργηθούν μεγάλα προβλήματα στην αγορά.
Προς το παρόν όλοι προμηθεύονται ρευστό από τα ΑΤΜ, από τα οποία ωστόσο ισχύουν όρια αναλήψεων. Ετσι έχουν παγώσει συμβόλαια και αγοραπωλησίες υψηλού τιμήματος (αυτοκίνητα, σπίτια). Οι καταναλωτές είναι «κουμπωμένοι» και περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα. «Οι ανάγκες των επιχειρήσεων είναι σαφώς πολύ μεγαλύτερες από τα όρια των ΑΤΜ.
Κι αν οι τράπεζες δεν ανοίξουν σχετικά άμεσα, το πρόβλημα θα πάρει άλλες διαστάσεις», παρατηρεί ο Στέφανος Κουρσάρης, γ.γ. του ΠΟΒΕΚ (βιοτέχνες, επαγγελματίες, καταστηματάρχες).
Οπως ο ίδιος προσθέτει, η αγορά έχει μπει στην... κατάψυξη τις τελευταίες ημέρες. Μόνο τα είδη πρώτης ανάγκης κινούνται. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (π.χ. σνακ μπαρ, εστιατόρια, καφετέριες, συνεργεία, μαγαζιά που πωλούν τσιγάρα κ.λπ.) έχουν μειώσει τις αγορές τους στα εντελώς απαραίτητα.
Το ρευστό σταδιακά εξαφανίζεται και η ανησυχία είναι διάχυτη σε όλο τον κόσμο. «Χρειάζεται σοβαρότητα, υπευθυνότητα και ψυχραιμία. Είναι απόλυτα αναγκαίο να βρεθεί το συντομότερο δυνατό η λύση», καταλήγει ο κ. Κουρσάρης.
ΣΕ ΑΠΟΓΝΩΣΗ ΕΜΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΟΙ
«Πρώτη φορά αρνούνται να δεχτούν επιταγή μου»
«Πρώτη φορά στα 30 χρόνια που έχω το συνεργείο αρνούνται να δεχτούν επιταγή μου». Ο Κύπρος Λουμάκος είναι μηχανικός αυτοκινήτων στη Λευκωσία. Χθες προσπάθησε να προμηθευτεί ανταλλακτικά από έμπορο της πόλης του, για να εισπράξει την απάντηση «μόνο τοις μετρητοίς»... «Τα αγόρασα με μετρητά, τι να κάνω;». Το ίδιο, όμως, θα κάνει κι αυτός όταν έρθει ο πελάτης να πάρει το αυτοκίνητό του. Δεν μπορεί να δεχτεί, λέει, πιστωτική. «Πώς θα πάρω πιστωτική αφού προς το παρόν δεν υπάρχουν τράπεζες; Πώς θα πληρώσω εγώ; Μόνο μετρητά ζητάμε πια. Τις επιταγές της περασμένης εβδομάδας τις κρατώ ακόμη στο χέρι».
Οπως τονίζει και ο γ.γ. του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Κύπρου Μάριος Τσιακκής, η αβεβαιότητα που επικρατεί οδηγεί τους χονδρεμπόρους και τους προμηθευτές πρώτων υλών - αναλωσίμων στη λογική «τοις μετρητοίς».
Οπως ο ίδιος συμπληρώνει, δεν παρατηρούνται προς το παρόν ελλείψεις στην αγορά, αλλά οι τομείς που «κινδυνεύουν» περισσότερο είναι αυτοί που χρειάζονται καθημερινή ανατροφοδοσία, όπως καύσιμα, τρόφιμα, λιανικό εμπόριο, αλλά και τα ευπαθή προϊόντα.
Παρ' όλ' αυτά, οι Κύπριοι δεν φαίνεται να χάνουν το κουράγιο τους. «Ο κόσμος έχει δεχτεί την απόφαση της Βουλής με αισιοδοξία αλλά πίσω από αυτήν κρύβεται ανησυχία αν τελικά μπορέσουμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας», παρατηρεί ο κ. Κουρσάρης. «Περάσαμε και χειρότερα», θα πει χαρακτηριστικά ο κ. Λουμάκος.
ΑΝΗΣΥΧΙΑ
Εξαντλούνται οι αντοχές την Τρίτη
Την ερχόμενη Τρίτη θέτουν ως χρονικό όριο αντοχής της αγοράς, με τις τράπεζες κλειστές, σχεδόν όλοι οι παραγωγικοί φορείς της Κύπρου. Αυτό σημαίνει πως τα πράγματα κινούνται στο νήμα, καθώς η Κεντρική Τράπεζα του νησιού αποφάσισε πως τα υποκαταστήματα των τραπεζών δεν θα ανοίξουν πριν από την Τρίτη.
«Με δυσκολία θα περάσουν και οι επόμενες 1-2 εργάσιμες ημέρες. Αλλά από την Τρίτη και μετά θα δημιουργούνται προβλήματα στην αγορά», μας έλεγε χθες ο κ. Τσιακής. «Οι τράπεζες πρέπει να ανοίξουν το αργότερο μέχρι την Τρίτη, για να μη δημιουργηθούν αλυσιδωτές αντιδράσεις στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς», προσθέτει ο κ. Χατζηαδάμου, για τις υπεραγορές τροφίμων.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Στεφάνου εκτιμά πως αν δεν ανοίξουν οι τράπεζες μέχρι την Τρίτη θα αρχίσουν να κλείνουν αρκετά πρατήρια, καθώς δεν θα έχουν ρευστό να αγοράσουν καύσιμα. Ενα πρόσθετο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί είναι πως οι Κύπριοι γονείς δεν μπορούν να στείλουν χρήματα με τραπεζικά εμβάσματα στα παιδιά τους που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Στρέφονται σε ιδιωτικές εταιρείες που διακινούν χρήματα διεθνώς, με αποτέλεσμα να πληρώνουν υψηλές προμήθειες. Πρόβλημα επίσης αντιμετωπίζουν όσοι δεν έχουν και δεν χρησιμοποιούν κάρτες ανάληψης από ΑΤΜ, αλλά και όσοι έχουν καλύψει ή σχεδόν καλύψει το όριο της πιστωτικής κάρτας τους.

Πηγή: Έθνος